DOMATES VE BİBER BİTKİSİNDE GÜBRELERDEN KAYNAKLANAN TUZLULUĞUN İYONİK VE OZMOTİK ETKİSİNİN FİZYOLOJİK PARAMETRELER İLE BELİRLENMESİ
No Thumbnail Available
Files
Date
2006
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Gübrelerden kaynaklanan tuzlulukta diğer toksik iyonlardan (Na, Cl vb) kaynaklanan tuzluluk gibi iyonik ve ozmotik etki yaratarak bitki gelişimini olumsuz etkilemektedir. Gübrelerden kaynaklanan tuzluluk ile ilgili yapılan çalışma sayısının sınırlılığı nedeniyle bu konuda bilgi azdır. Bu çalışmada gübreden kaynaklanan tuzluluğun iyonik ve ozmotik etkisinin domates ve biber bitkisinde fizyolojik parametrelerle belirlenmesi amacıyla bitkiler perlit, bahçe toprağı, sera içi ve dışı toprağında kontrol (normal gübrelenen), NaCl tuzluluğu ve gübre tuzluluğu (normal dozun 3 katı) konularında yetiştirilmiştir. Ayrıca seralardan toplanan toprak örneklerinin de verimlilik analizleri yapılarak tuz stresi ile uygulamadaki durum arasında ilişki kurulmuştur. Tuz stresi altında yetiştirilen domates ve biber bitkilerinin yaş ve kuru ağırlıklarını NaCl tuzluluğuna benzer şekilde gübreden kaynaklanan tuzluluk ta önemli oranda azaltmıştır. Fizyolojik stress parametrelerinden; membran permeabilitesi genellikle NaCl tuzluluğundan daha çok etkilenirken sera içi ve sera dışı toprağında gübre tuzluluğundan da etkilenmiştir. Domates bitkisinin nisbi nem içeriği sera içi ve dışı toprağında gübre tuzluluğu tarafından önemli derecede azaltılmıştır. Yaprak su tutma kapasitesi, biber bitkisinde tüm ortamlarda, domates bitkisinde ise sera içi ve dışı toprağında NaCl ve gübre tuzluluğunun etkisiyle önemli derecede azalmıştır. Tuzluluk bitkilerdeki prolin ve H2O2 akümülasyonu ile stoma direncinde de önemli artışlara neden olmuştur. Domates ve biber bitkilerinin klorofil (toplam, klorofil a ve b) içeriği hem NaCl hem de gübre tuzluluğu nedeniyle azalmıştır. Gübre ve NaCl tuzluluğu nedeniyle bitkilerin besin maddesi (N, P, K, Ca, Mg, Na, Fe, Zn, Mn) içeriklerinde de önemli değişiklikler olmuştur. Gübre ve NaCl tuzluluğu bitkilerin gelişme, beslenme durumları ve fizyolojik proseslere iyonik ve ozmotik açıdan benzer etki yapmışlardır. Bu etkiler genellikle sera topraklarında daha belirgin olmuştur. Sera topraklarının analiz sonuçları da bitkilerin stresli koşullar altında yetiştiklerini doğrulamıştır. Sera topraklarında genellikle besin maddesi (gübre) fazlalığı, tuzluluk sorunu (EC yüksekliği), pH yüksekliği, OM yetersizliği gibi sorunlar olduğu tespit edilmiştir.