ŞİİRİN ÜÇ GÜZELİ: HÜSN-İ MATLAʻ, HÜSN-İ TAHALLÜS, HÜSN-İ MAKTAʻ

Simple item page
dc.contributor.authorŞahin, Ebubekir Sıddık
dc.contributor.departmentEski Türk Edebiyatıtr_TR
dc.contributor.facultyDil ve Tarih-Coğrafya Fakültesitr_TR
dc.date.accessioned2022-10-21T08:24:12Z
dc.date.available2022-10-21T08:24:12Z
dc.date.issued2022
dc.description.abstractŞiir Bilgisi konusunda Türkiye’de hazırlanan bazı yayınlarda, belâgat ilmine ait üç terimin klasik kaynaklardan farklı kullanılması dikkat çekicidir. Aynı kavramı karşılayan çeşitli terimler arasıda herhangi birinin seçilip diğerlerinin unutulmasının, ona bağlı birçok başka terimi nasıl etkilediğini gösteren bu çalışmada, gazel ve kaside ile ilgili en çok bilinen terimler ele alındı: Matlaʻ, mahlas, maktaʻ, hüsn-i matlaʻ, hüsn-i tahallüs ve hüsn-i maktaʻ. Osmanlının son dönem aydınlarından Muallim Naci’ye atfedilen bu değişimin sebepleri araştırılırken Arapça klasik belâgat kaynaklarından sonra Türkçe, Farsça ve Urduca kaynaklara bakıldığında değişikliğin aslında zaman olarak daha eski, coğrafya olarak da hayli uzaklarda olduğu kanaati güçlendi. Osmanlı coğrafyasında ilk olarak 18. yüzyılda Müstakimzade Süleyman Sa’deddin Efendi’nin Istılâhâtu’ş-Şiʻriyye adlı küçük risalesinde görülen hüsn-i matlaʻ tanımı şimdilik tespit edilen en eski değişikliktir. Ancak bu değişimin asıl merkezinin İstanbul değil, Hindistan olması daha kuvvetli bir ihtimaldir. Gerçi o bölgede tespit edilen kaynaklar Muallim Nâcî’den çok eski değildir. Ancak Nâcî’nin örnek olarak verdiği bir beyit bu ihtimali güçlendirmektedir. Ünlü Sebk-i Hindî şairi Şevket-i Buhârî’nin hüsn-i matla’ı matla’dan ayrı bir beyit olarak anlattığı şiiri bize bu değişikliğin Sebk-i Hindî ile alakalı olduğunu düşündürüyor. Üstelik 18. yy.’ Lâle Devri’nin ünlü şairi Nedîm’in bir kasidesinde de benzer bir tasarruf söz konusudur. Bu tespit, kültür sanat alanında Osmanlı-Hint münasebetleri konusunda ayrıntılı araştırmaların gerekliliğini de hatırlatmış oluyor.tr_TR
dc.description.indexTrdizintr_TR
dc.description.indexDiğertr_TR
dc.identifier.endpage685tr_TR
dc.identifier.issn/e-issn2459-0150
dc.identifier.issue1tr_TR
dc.identifier.startpage666tr_TR
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2022.62.1.26tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12575/84748
dc.identifier.volume62tr_TR
dc.language.isoentr_TR
dc.publisherAnkara Üniversitesitr_TR
dc.relation.isversionof10.33171/dtcfjournal.2022.62.1.26tr_TR
dc.relation.journalAnkara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi - DTCF Dergisitr_TR
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıtr_TR
dc.subjectMatlatr_TR
dc.subjectGirizgâhtr_TR
dc.subjectMahlastr_TR
dc.titleŞİİRİN ÜÇ GÜZELİ: HÜSN-İ MATLAʻ, HÜSN-İ TAHALLÜS, HÜSN-İ MAKTAʻtr_TR
dc.typeArticletr_TR

Files

Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
10.33171-dtcfjournal.2022.62.1.26-2437525.pdf
Size:
644.26 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:
Download
License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
license.txt
Size:
1.62 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description:
Download

Collections

Cilt:62 Sayı:01 (2022)