Kitap İncelemesi: Güvencesizlik ve belirsizlik koşullarında türler arası dolanıklık, türler arası işbirliği
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Bu çalışmada, antropolog Anna Lowenhaupt Tsing’in Dünyanın
Sonundaki Mantar: Kapitalizmin Enkazlarında Yaşam İmkânı Üzerine isimli
kitabı değerlendirilmektedir. 2015 yılında Princeton University Press
tarafından Amerika’da İngilizce olarak yayınlanan kitap, antropoloji
dünyasında büyük ses getirmiş Victor Turner Etnografik Yazma
Ödülü (2016) ile Gregory Bateson Kitap Ödülü’nün (2016) yanı sıra
daha birçok ödülün sahibi olmuştur. 2023 yılında da kitap, Erdem
Gökyaran’ın çevirisiyle Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlamıştır.
Dünyanın Sonundaki Mantar, günümüz küresel kapitalizmin bir sonucu
olan güvencesizlik ve belirsizlik koşullarındaki yaşamları anlatır. Ancak
bu anlatıyı, sadece insanı değil, aynı zamanda insan olmayan bir varlık
türünü; matsutake mantarını da odağa alarak kurmaktadır. Bu çerçevede
kitap, yaygın etnografik yaklaşımlardan iki önemli açıdan farklılaşır. İlk
olarak kitap, yerleşik insan-merkezli düşüncenin sınırlarının ötesine
geçen bir kavrayışla toplumsala, tarihe, ekonomiye ve ekolojiye
yaklaşmaktadır. İkinci olarak ise kitapta, insan ile insan olmayan varlık
türleri arasındaki birbirini etkileyen, şekillendiren ilişki ve işbirlikleri
merkeze alınmaktadır. Kitap bu iki yönüyle çoktürlü etnografi
yaklaşımına örnek teşkil eder. Çoktürlü etnografiyi ortaya çıkaran
dönüşümlere değinerek başlayan bu değerlendirme, Dünyanın Sonundaki
Mantar’ı içerdiği temel tartışmalarla tanıtmayı amaçlamaktadır.
Description
Keywords
Çoktürlü etnografi, türler arası dolanıklık, türler arası işbirliği, küresel kapitalizm, güvencesizlik ve belirsizlik koşulları