Klasik Hint Metinlerinden Bhagavadgītā’nın Ermenice, İngilizce Ve Türkçe Çevirilerinin “Çeviri-Kültür İlişkisi” Bağlamında Değerlendirilmesi
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Diller arasındaki değişkenlere bağlı olarak anlam, kavram ve algıda birtakım çeviri farklılıkları ortaya çıkabilmektedir. Çeviribilimsel perspektiften diller arasındaki en belirgin farklılıklar, özellikle kültüre özgü ögelerde kendisini göstermektedir. Bu nedenle de kültürel aktarım süreci çeviride, çok yönlü bir yaklaşım yetisi gerektirmektedir. Söz konusu çeviri işlemi yalnızca bir dil meselesi değildir. Öncelikle; yazarın konusuyla olan ilişkisiyle ilgilenir: anlatı tekniği, metaforik boyutlar ve bakış açısı. Aynı zamanda yazarın okuyucusu ile olan ilişkisi ile de bağlantılıdır. Kısacası orijinal eserdeki bu eşgüdümlü ve ahenkli ikili ilişki, neredeyse her zaman, iyi bir çeviride kendisini göstermektedir.
Bu çalışmada, Hint kültürüne özgü, Klasik Sanskrit Edebiyatının eserlerinden biri olan Bhagavadgītā adlı metin, Sanskrit dilindeki orijinali ile Ermenice, İngilizce ve Türkçe tercümeleriyle karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu bağlamda kaynak metin olarak Bhagavadgītā'nın Sanskrit orijinali kullanılmış olup çalışmamız kapsamında bir Ermenice, bir İngilizce ve iki farklı Türkçe tercümesi, çeviri- kültür ilişkisi açısından incelenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda Bhagavadgītā'nın Sanskrit orijinal metni, H. Acaryan'ın Ermenice çevirisi, Tridaṇḍi Bhikṣu Śrīpād Akṣayānanda Mahārāja'nın İngilizce çevirisi, K. Kaya ve S. Çalışkan'ın Türkçe çevirileri kullanılmıştır.
Sonuçta çevirmenlerin izlediği çeviri stratejileri üzerinden kültürün çeviri metin üzerindeki etkileri, Bhagavadgītā metninin çevirileri aracılığıyla ortaya koyulmaya çalışılmış ve alan yazındaki çeviri-kültür ilişkisi hususundaki ilgili kuramsal birikime, orijinali Sanskrit olan bir metnin Ermenice, İngilizce ve Türkçe çevirileri üzerinden tespitlerde bulunularak çeviribilim disiplini çerçevesinde yorumlar yapılarak çıkarımlarda bulunulmaya çalışılmıştır.
Description
Keywords
Bhagavadgītā Çevirileri, Hedefe Yönelik Çeviri Kuramı, Çeviri- Kültür İlişkisi