Çok Sesliliğin Edebiyattan Dilbilime Yolculuğu: Fransiz & İskandinav Akimlarinin Karşilaştirmali İncelemesi
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Çok seslilik kuramı ilk olarak edebiyat alanında kendini göstermiş son yıllarda da
dilbilimsel çalışmaların odak noktası haline gelmiştir. İlk olarak Rus kuramcı Mikhail
Bakhtin tarafından kullanılan bu kurama göre metinler farklı kirlerin ve bakış açılarının
kesişme noktası olarak yazarınkinden farklı sesler içermektedir. Bakhtin özellikle
Dostoyevski'nin romanlarını çok seslilik bakımından çok zengin olarak nitelendirmekte ve
romanlarındaki kahramanların her birinin farklı bir sesi temsil ettiğini savunmaktadır.
Böylece metinde bir çok seslilik ortamı doğar. Dilbilimde çok seslilik kuramı ise her
sözcenin farklı bakış açılarına sahip birden fazla sesi içermesi düşüncesi üzerine
kuruludur. Çok sesliliği ilk kez dilbilimsel bir kavram olarak ele alan Fransız dilbilimci
Oswald Ducrot dilbilimsel çok sesliliğin sınırlarını çizmemiş, tanımını kesin ve açık olarak
yapmamış ve bu alanda bazı kuramsal boşluklar bırakmıştır. Henning Nølke önderliğinde
dilbilimsel çok seslilikte İskandinav akımını temsil eden bir grup dilbilimci bu boşlukları
tamamlamayı ve bu kuramı geliştirmeyi amaçlamıştır. Bu çalışmada çok seslilik
kuramının edebiyatta ortaya çıkışı ve dilbilime yansıması ele alındıktan sonra Fransız
dilbilimci Oswald Ducrot'nun çok seslilik anlayışı ortaya konulmuş ve son olarak
dilbilimsel çok seslilik kuramını geliştirmeyi amaçlayan İskandinav dilbilimcilerden
oluşan bir topluluk olan ScaPoLine'in dilbilimsel çok seslilik kuramına kattıkları
karşılaştırmalı bir şekilde ele alınmıştır.
Description
Keywords
Çok Seslilik Kuramı, Dilbilimsel Çok Seslilik, Oswald Ducrot, Scapoline