ÇUKUROVA STRATEGY OF FRANCE IN THE NATIONAL STRUGGLE PERİOD
No Thumbnail Available
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
18. Yüzyılın ikinci yarısından sonra İngiltere, Rusya ve Avusturya gibi devletlerin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki emperyalist politikaları, Fransa’nın da Kuzey Afrika ve Doğu Akdeniz stratejisi üzerinde önemli değişimlere neden olmuştur. Yüzyılın sonuna kadar Osmanlı İmparatorluğu denge politikalarıyla dış siyasetini yürütmeye çalışsa da topraklarında ticari faaliyetler adı altında batılı devletlerin koloni oluşturmak maksadıyla nüfus sevkiyatının önüne geçememiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nda kanunlaşma hareketleri olarak bilinen 1839 Tanzimat Fermanı ve 1856 Islahat fermanları ile kapitülasyonların verdiği ayrıcalıkları, Osmanlı topraklarında “Levanten (doğulu)” adı altında ticaretle uğraşan yeni bir batılı yerleşimci nüfusunun artmasına, ayrıca bu nüfusla birlikte bölgede açılan misyoner okulları ile de Suriye, Lübnan ve Ürdün bölgelerinde ayrılıkçı Arap nüfusu teşkilatlandırarak desteklemiştir. Osmanlı İmparatoru’nun Rusya karşısında 1878’de aldığı büyük yenilgi ve devamında Berlin Kongresi ile Fransa, Kuzey Afrika topraklarına (Cezayir, Fas, Tunus ve Mısır) göz dikmiş ve birer birer işgal etmişse de, İngiltere’nin doğu ticaret yolu üzerinde bulunan Mısır’dan üç yıl sonra çekilmek zorunda kalmıştır. Birinci Dünya Savaşı ile Fransa’nın doğu stratejisi diğer iki müttefiki İngiltere ve Rusya arasında imzaladıkları Sykes-Picot Anlaşmasıyla belirginleşmiş; Fransa, Suriye ve Lübnan ile birlikte 1860’dan beri Fransız Levantenler için cazibe merkezi haline gelen, birçok sanayi ürününün hammadde deposu olan Çukurova üzerinde de kontrolü sağlama fırsatını ele geçirmişti. Batı ve Afrika sömürgelerinin çoğunu İngiltere’ye kaptıran Fransa endüstrisi için hayati öneme haiz bu bölgenin işgal edilmesi çok değerli bir kazanım olacaktı. Çalışmanın konusu; Fransa`nın doğu stratejisinin temelini oluşturan ve Birinci Dünya Savaşı sonrası İngiltere ile yapmış olduğu Suriye İttifaknamesi ile işgal ettiği Çukurova Bölgesi ile ilgili stratejisini analiz etmektir.
Description
Keywords
Çukurova, Fransa, İşgal, Strateji, Kilikya