Sayı:68 (2021)

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/75535

Browse

Browsing Sayı:68 (2021) by Subject "Cumhuriyet"

Now showing 1 - 2 of 2
  • No Thumbnail Available
    Item
    Latin Alfabesinin Kabulü Sonrası Diyarbakır’da Açılan Millet Mektepleri
    (Ankara Üniversitesi, 2021-05-27) Şimşek, Derya Çini; Tarih; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
    Cumhuriyet’in ilan edilmesiyle, Türk toplumunun siyasi, sosyal, hukuki ve ekonomik yapısını değiştirecek inkılâp hareketleri içerisine girilmiş, bu inkılâp hareketleri içerisine dil ve kültür alanı da dâhil edilmiş ve bu kapsamda, 1 Kasım 1928 tarihinde 1353 sayılı "Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun” ile Latin Alfabesine geçilmiştir. Latin Alfabesinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kanunlaşmasının ardından yeni harflerin öğretilmesi konusunda resmi çalışmalar yoğunlaşmakla birlikte aynı zamanda kurumsallaşmıştır. Kurumsal çalışmaların önemli adımlarından biri söz geçmişi de Bakanlar Kurulu’nun 11 Kasım 1928 tarihinde kabul ettiği “Millet Mektepleri Teşkilatı Talimatnamesi” ile Millet Mekteplerinin kurulmuş olmasıdır. 52 maddeden oluşan Millet Mektepleri Teşkilatı Talimatnamesi 24 Kasım 1928 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Latin harflerinin halka öğretilmesi ve okuma yazma bilmeyenlerin okur-yazar olmaları için kurulan Millet Mektepleri, bütün ülkede olduğu gibi Diyarbakır’da da açılmıştır. Üç bölümden oluşan makalenin ilk bölümde yeni Türk harflerinin kabulü ve sonrasında yaşanan gelişmeler ana hatlarıyla gözden geçirilmiştir. Makalenin ikinci bölümde Millet Mekteplerinin kurulması ve teşkilatlanması için yapılan faaliyetler yer almaktadır. Üçüncü bölümde ise 1929-1935 yılları arasında Diyarbakır şehir merkezinde ve köylerde açılan Millet Mekteplerinde yapılan eğitim ile uygulamalarda elde edilen sonuçlar tespit edilmiştir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Niyazi Berkes’in Yetiştiği Dönem ve İlk Yazıları
    (Ankara Üniversitesi, 2021-05-27) Dinçer, Hasan; Tarih; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
    Sosyolog ve düşünce tarihi yazarı Niyazi Berkes, 21 Ekim 1908’de, Lefkoşa’da dünyaya geldi. 1931-32 ders yılında İstanbul Darülfünunu Felsefe Bölümü’nden mezun oldu. 1935-1939 arasında Felsefe ve İçtimaiyat Mecmuası, Siyasi İlimler Mecmuası, Siyasal Bilgiler dergilerinde yazılar yazdı. 1939’da Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe Enstitüsü’nde asistan oldu. Bu yıllarda Niyazi Berkes’in yazma faaliyetinde bariz bir artış ve yazdığı konularda dikkate değer bir çeşitlenme olmuştur. 1940’larda Ankara köylerinde gerçekleştirdiği sosyolojik tetkiklerinde, Türk Devrimi’nin üst yapı kurumlarında gerçekleştirdiği radikal değişikliklerin kalıcı olmasının, iktisadi ve sosyal hayattaki koşulların da kökten biçimde değiştirebilmesine bağlı olduğu kanaatine varmıştır. Yurt ve Dünya (1941-1944) dergisinde Faşizm, ırkçılık ve Kapitalizm’e dair yazılar yazdı. Osmanlı modernleşme tarihini incelemiş; İbrahim Müteferrika, Namık Kemal ve Ziya Gökalp’ı Batı, uygarlık, laiklik, din-devlet ilişkileri konularını nasıl anladıkları yönüyle ele almıştır. Bu çerçevedeki yazıları onun, sosyolojiden tarihe özellikle de düşünce tarihine yöneldiğini, Türk tarihi ile Batı toplumlarının tarihi arasındaki temel farklılıkları önemsediğini göstermektedir. Niyazi Berkes’te 1940’lı yıllardaki; genelde doğu toplumlarında, özelde Osmanlı toplumunda, din-devlet ilişkilerinin tarihsel seyrini araştırma eğilimi, sonraki yıllarda genişleyip derinleşerek ömür boyu sürmüştür.