Sayı:47 (2019)

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/72666

Browse

Browsing Sayı:47 (2019) by Subject "Osmanlı Devleti"

Now showing 1 - 2 of 2
  • No Thumbnail Available
    Item
    19 Numaralı Şer’iye Siciline Göre Kırşehir’de Aile
    (2019) Poyraz, Özlem; Bekdemir, Mustafa; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
    Osmanlı Devleti’nin sosyo-ekonomik yapısını anlayabilmek için şer’iye sicillerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Toplumsal meselelerle alakalı pek çok konu, sicillere bakılarak aydınlatılmaktadır. Kadılar tarafından tutulmuş olan bu mahkeme kayıtları, toplumsal hayatın aydınlatılmasında temel kaynaklardandır. Tanzimat döneminden sonra kurulan Nizamiye Mahkemeleri ile birlikte şer’i mahkemelerde de yapısal değişimler yaşanmıştır. Bu durum şer’iye sicillerinin muhtevasını da etkilemiş ve dava çeşitliliğini azaltmıştır. Tanzimat döneminden sonra kadıların elindeki birçok yetki alınarak, başka memurlara ve kurumlara aktarılmış; ardından sicil defterleri zengin muhtevasını kaybetmiştir. 1914 yılından itibaren şer’iye mahkemeleri Adliye Nezareti’ne bağlanmış, Temyiz Mahkemesi’nde şer’iye adı ile yeni bir daire teşkil olunmuş ve 20. yüzyılın başlarına kadar ise düzenli şekilde kayıtlar tutulmaya devam edilmiştir. Bu dönemden itibaren şer’iye sicillerinde hüccet, ilam, tereke ve enkiha alanlarına dair verilere yer verilmiştir. 19 numaralı sicil defterindeki tereke kayıtarından yola çıkarak Kırşehir ailesi ve evlilik kurumu, aileye ilişkin sayısal veriler, ailenin ekonomik durumu ve dönemde kullanılan eşyalar, ailenin yaşadığı yerleşke ve mekanlar aktarılmaya çalışılmıştır
  • No Thumbnail Available
    Item
    Osmanlı Sefaret ve Şehbenderliklerinin Kalpazanlıkla Mücadelesi
    (2019) Öztel, Muharrem; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
    Osmanlı sefaret ve şehbenderlikleri bulundukları ülkelerde ve şehirlerde devleti temsilen önemli görevler üstlenmişlerdir. Devletin dış dünyadaki gözü ve kulağı olmak gibi bir misyonla faaliyet gösteren temsilciliklerin en önemli görevlerinden biri, Osmanlı meskûkâtı ve kâğıt parasının sahtelerini dışarıda üretip, içeride başta İstanbul olmak üzere çeşitli vilayetlerde piyasaya süren muhtelif ülke vatandaşı yabancı kalpazanlarla sorunun kaynağında mücadele etmek olmuştur. Sefaret ve şehbenderlikler görev yaptıkları ülke ve şehirlerde kalp paraların ve kalpazanların izini sürerek yakalanmalarını sağlamaktan, gerektiğinde bizzat davacı taraf olarak devleti temsilen kalpazanların yargılanma süreçlerini ve mahkemelerini takibe kadar her ne gerekiyor ise üzerlerine düşeni yaparak kalpazanlıkla mücadelede aktif bir rol üstlenmişlerdir. Kalpazanlık sorununa ilişkin resmi yazışmalara yansıyan olaylara bakıldığında, Osmanlı piyasalarında tedavüle sürülen sahte sikkelerin ve kâğıt paranın üretim ve sürümünde yabancıların rolünün son derece fazla olduğu, yabancı ülke ve şehirlerin adının sıklıkla geçtiği görülür. Dolayısıyla buralarda devletin hak ve hukukunu korumakla görevli sefaret ve şehbenderliklerin kalpazanlıkla ve kalp paralarla mücadeledeki rolü de o nispette önemli olmuştur.