RAPORLAR

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/77

Browse

Browsing RAPORLAR by Subject "Aktif-pasif dinlenme"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    Yoğun egzersiz çalışmaları sonrasında toparlanma sürecine etki eden faktörlerin belirlenmesi
    (Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, 2014) Koz, Mitat; Spor Bilimleri Fakültesi; Aras,Dicle; Karakoç,Barış
    Egzersizin sağlığa olan olumlu etkileri bilinmekte, morbiditeyi ve mortaliteyi azalttığı ifade edilmektedir. Kardiovasküler hastalıklar, felç, diyabet ve bazı kanser hastalıklarına yakalanma riskini düşürmektedir. Sedanter bir yaşam ise hastalık risklerini artırmaktadır. Egzersiz ile hedeflenen spor branşlarında üst düzey performans sergilemek veya fiziksel uygunluk düzeyini geliştirmek olabilir. Ancak egzersizin olumlu etkilerini görebilmek için kişinin her bir antrenmana hazır halde gelebilmesi, aktivite öncesine dönebilme durumu olarak tanımlanan toparlanmanın, çabuk ve yeterli düzeyde gerçekleşebilmesine bağlıdır. Toparlanma süreci başta dinlenmenin şekli ile aktivite sonrası uygulanan beslenme şekli olmak üzere birçok parametreden etkilenmektedir. Bu projenin amacı da; farklı fiziksel uygunluk düzeyine sahip bireylerde aktif veya pasif dinlenme uygulamaları ile CHO alımının yoğun egzersiz çalışmaları sonrasında toparlanma üzerine etkilerinin incelenmesidir. Araştırma projesine iki grupta (rekreatif grup ve sporcu grup) 24 kişi katılmıştır. Öncelikle iki grubun tanımlayıcı testleri (vücut kompozisyonu, sürat, durumluk ve sürekli kaygı, aerobik güç, anaerobik güç ve günlük fiziksel aktivite ve enerji tüketimi ile uyku verimi ve süreleri) yapılmıştır. Sonrasında her kişi, KAHrezerv yönteminin % 70’inde denk gelen şiddette dört kez, bir saat koşu yapmıştır. Koşu öncesi, koşudan 30 dk, 24 s ve 48 s sonra alınan OmegaWave ölçümleri bazı parametreler üzerinden [enerji metabolizmaları ve bazı fizyolojik özellikler, kalp atım hızı (KAH) ve kalp hızı değişkenliği (KHD), duyu-motor yeterlilik ile alaktasit ve laktasit güç] toparlanmanın takip edilmesi için kaydedilmiştir. Ölçümler dört farklı değişkene bağlı olarak gerçekleştirilmiştir. Bunlar koşu sonrası; pasif dinlenme-CHO desteksiz diyet (PDND), aktif dinlenme-CHO desteksiz diyet (ADND), pasif dinlenme-CHO destekli diyet (PDCHO) ve aktif dinlenme-CHO destekli diyet (ADCHO)’tir. Bulgulara göre rekreatif grupta; toparlanma dönemine etki etmesi beklenen dört farklı değişkene bağlı olarak, her biri 48 saat boyunca incelenen parametrelerin bazılarında anlamlı değişiklikler olmuştur. Ancak bu değişiklikler sonuçlardan anlaşıldığı üzere CHO alımından veya aktif-pasif dinlenme şekillerinden bağımsız olarak ortaya çıkmıştır. Aynı durum sporcu grup için de geçerlidir. Dört farklı protokolün, 48 boyunca ölçülen değerlerinde görülen değişiklikler yine CHO alımı veya dinlenmenin şeklinden bağımsızdır. Bununla birlikte sporcu grubunda aktive sonrası 30 dk ölçümleri genel olarak başlangıç seviyesinden çok farklı bulunmamıştır. Rekreatif ve sporcu grupların farklı protokollere verdikleri yanıtlar karşılaştırıldığında ise sporcu grubun enerji metabolizmaları ve bazı başka fizyolojik parametrelerde, kalp atım hızı ve kalp hızı değişkenliği parametreleri ile alaktasit ve laktasit güç değerlerinde üst düzey sonuçlara sahip oldukları görülmektedir. Bu sonuçlar; antrenman yaşı yüksek ve yoğun egzersiz uygulamalarına sahip olan kişilerin fiziksel uygunluk düzeyi düşük kişilerden daha üst düzey performansa sahip olduklarını aynı zamanda bu kişilerde toparlanmanın daha çabuk gerçekleştiğini göstermektedir. Toparlanma süreciyle ilgili olarak görülen olumlu değişiklikler CHO alımından ve aktivite sonrası yapılan aktif-pasif dinlenme uygulamalarından bağımsızdır. Bu nedenle bundan sonraki çalışmalar için, dinlenme aktivitesi olarak uygulanan aktivitenin, farklı şiddet ve sürelerde uygulanması, denek gruplarına verilen diyetlerde ise CHO miktarının değiştirilmesi önerilebilir. Araştırmadan ulaşılan bir diğer önemli sonuç da toparlanma sürecinin değerlendirilmesinde kullanılan KAH ve KHD parametreleri ile alaktasit ve laktasit güç değerlerinin, farklı prtokoller ve gruplar üzerinde daha anlamlı farklar ortaya koyduğudur. Bu nedenle sonraki çalışmalarda KAH, KHD ile alaktasit ve laktasit güç parametrelerinin, toparlanma yanıtlarını değerlendirmede daha kullanışlı olabileceği düşünülmektedir.