Browsing by Author "Zencir, Mithat Baver"

Now showing 1 - 2 of 2
  • No Thumbnail Available
    Item
    Ankara Üniversitesi akademisyenlerinin araştırma verilerinin yönetimi ile ilgili tutumları ve bir model önerisi
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Zencir, Mithat Baver; Oğuz, Tülay; Bilgi ve Belge Yönetimi
    Bilimsel çalışmaların en önemli unsuru araştırma verisidir. Araştırmalarda ortaya konan kuramlar ve varsayımlar verilere bağlı olarak şekillenir ve/veya ispatlanır. Bu nedenle, tüm bilim insanları araştırmaları sırasında veri üretirler. Bu verilerin paylaşılması ile bilimsel üretkenlik sağlandığı gibi araştırmaların doğrulanması ve şeffaflığı da sağlanmış olur. Bu nedenlerle araştırma verisinin paylaşılması ve açık hale getirilmesi önemlidir. Verinin paylaşılması, verinin etkili yönetimi ile mümkündür. Araştırma verilerinin yönetimi etkinlikleri, birbirleri ile ilişkili olarak devam eden çeşitli adımlardan ve aşamalardan oluşur. İlgili aşamalar veri yaşam döngüsü süreçlerini oluşturmaktadır. Bu aşamalar, planlama; veri toplama ve oluşturma; üst veri oluşturma; depolama, koruma ve güvenlik; paylaşım olarak sırlanabilir. Her bir aşama, akademisyenlerin bilimsel etkinliklerini şekillendiren önemli bir süreç olarak görülmelidir. Paylaşım ile sonuçlanan bu süreçler, verinin tekrar kullanımını mümkün kılar. Bu çalışma, belirtilen veri yönetim süreçlerine ilişkin araştırmacı tutumlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu sayede Ankara Üniversitesi'nde araştırma verilerinin yönetimine ilişkin, benzer kurumlara örnek olabilecek bir modelin önerilmesi mümkün olacaktır. Bu amaçla, Ankara Üniversitesi bünyesinde 2013-2018 yılları arasında BAP (Bilimsel Araştırma Projeleri) yürütücülüğü yapmış olan araştırmacıların veri yönetimi ile ilgili tutumları anket tekniği ile saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma evrenini oluşturan toplam katılımcı sayısı 376 olarak hesaplanmıştır. Çalışmamıza toplam 194 BAP yürütücüsü katılmış, bununla birlikte alanlara göre hesaplanmış ve ulaşılması gereken katılımcı sayıları sağlanmıştır. Dolayısı ile örneklemin istatistiksel olarak evreni temsil gücü sağlanmıştır. Çalışmaya katılan araştırmacıların veri yönetim süreçlerine ilişkin şu önemli sonuçlara ulaşılmıştır: •Akademisyenlerin büyük bölümü, bir veri yönetim planına sahip değildir ve bununla birlikte planlama etkinlikleri istenen düzeyde görünmemektedir. •Üst veriye olan aşinalık düşüktür ve standartlar kullanılmamaktadır. •Büyük ölçekteki verilerini süresiz olarak saklayan araştırmacılar, kişisel depolama alanlarını yoğun olarak kullanmakta ve bununla ilgili maliyeti hesaplamamaktadırlar. Ayrıca, araştırma süreci boyunca devam eden depolama ve yedekleme etkinliklerinde kurumsal depolama alanlarının kullanımı düşüktür. Bu durum veri güvenliğini tehdit etmektedir. •Araştırmacılar, veri paylaşımını sadece yayın yolu ile yapmayı yeterli bulmaktadırlar. Bu bağlamda, katılımcıların araştırma verilerini paylaştıklarını söylemek zordur. •Veri paylaşımı önündeki en büyük engellerden biri; yayın ve kariyer fırsatının kaybedilmesine neden olacak, intihal ile ilgili etik endişelerdir. Bununla birlikte akademik sistemin sadece yayın yolu ile ödül, saygınlık ve itibar kazandıran yapısı da veriyi paylaşmak yerine yayını paylaşmayı ön plana çıkartmaktadır. Ortaya konan bulgular doğrultusunda araştırmacıların veri yönetim süreçlerini kapsamlı bir şekilde planlamadıkları ve bu süreçler bağlamında hizmetlere, eğitimlere ve düzenlemelere ihtiyaç duydukları ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda; "Ankara Üniversitesi bünyesinde Bilimsel Araştırma Projesi yürüten akademisyenlerin, araştırma verilerinin yönetimine ilişkin kapsamlı bir veri yönetim planları yoktur" ve "Ankara Üniversitesi bünyesinde Bilimsel Araştırma Projesi yürüten akademisyenler araştırma verilerinin yönetimi bağlamında hizmetlere, eğitimlere ve düzenlemelere (politika, yönerge, yönetmelik vb.) ihtiyaç duymaktadırlar" şeklinde olan iki temel hipotez doğrulanmıştır. Paylaşılmayan veri tekrar kullanılamaz ve tekrar kullanılmayan verinin bir proje fikrine dönüşmesi imkânsızdır. Yukarıda sıralanan sonuçlar ile verinin tekrar kullanıma sokulduğu bir yaşam döngüsü süreci yerine, tek boyutlu bir veri yönetim süreci ortaya çıkmaktadır. Bu durum yerine çalışmamızda önerilen model, açık araştırma verisini gerçekleştirmeyi ve onu tekrar kullanılabilir kılmayı hedeflemektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    nkara Üniversitesi akademisyenlerinin araştırma verilerinin yönetimi ile ilgili tutumları ve bir model önerisi
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Zencir, Mithat Baver; Özoğuz, Tülay; Bilgi ve Belge Yönetimi
    Bilimsel çalışmaların en önemli unsuru araştırma verisidir. Araştırmalarda ortaya konan kuramlar ve varsayımlar verilere bağlı olarak şekillenir ve/veya ispatlanır. Bu nedenle, tüm bilim insanları araştırmaları sırasında veri üretirler. Bu verilerin paylaşılması ile bilimsel üretkenlik sağlandığı gibi araştırmaların doğrulanması ve şeffaflığı da sağlanmış olur. Bu nedenlerle araştırma verisinin paylaşılması ve açık hale getirilmesi önemlidir. Verinin paylaşılması, verinin etkili yönetimi ile mümkündür. Araştırma verilerinin yönetimi etkinlikleri, birbirleri ile ilişkili olarak devam eden çeşitli adımlardan ve aşamalardan oluşur. İlgili aşamalar veri yaşam döngüsü süreçlerini oluşturmaktadır. Bu aşamalar, planlama; veri toplama ve oluşturma; üst veri oluşturma; depolama, koruma ve güvenlik; paylaşım olarak sırlanabilir. Her bir aşama, akademisyenlerin bilimsel etkinliklerini şekillendiren önemli bir süreç olarak görülmelidir. Paylaşım ile sonuçlanan bu süreçler, verinin tekrar kullanımını mümkün kılar. Bu çalışma, belirtilen veri yönetim süreçlerine ilişkin araştırmacı tutumlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu sayede Ankara Üniversitesi'nde araştırma verilerinin yönetimine ilişkin, benzer kurumlara örnek olabilecek bir modelin önerilmesi mümkün olacaktır. Bu amaçla, Ankara Üniversitesi bünyesinde 2013-2018 yılları arasında BAP (Bilimsel Araştırma Projeleri) yürütücülüğü yapmış olan araştırmacıların veri yönetimi ile ilgili tutumları anket tekniği ile saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma evrenini oluşturan toplam katılımcı sayısı 376 olarak hesaplanmıştır. Çalışmamıza toplam 194 BAP yürütücüsü katılmış, bununla birlikte alanlara göre hesaplanmış ve ulaşılması gereken katılımcı sayıları sağlanmıştır. Dolayısı ile örneklemin istatistiksel olarak evreni temsil gücü sağlanmıştır. Çalışmaya katılan araştırmacıların veri yönetim süreçlerine ilişkin şu önemli sonuçlara ulaşılmıştır: •Akademisyenlerin büyük bölümü, bir veri yönetim planına sahip değildir ve bununla birlikte planlama etkinlikleri istenen düzeyde görünmemektedir. •Üst veriye olan aşinalık düşüktür ve standartlar kullanılmamaktadır. •Büyük ölçekteki verilerini süresiz olarak saklayan araştırmacılar, kişisel depolama alanlarını yoğun olarak kullanmakta ve bununla ilgili maliyeti hesaplamamaktadırlar. Ayrıca, araştırma süreci boyunca devam eden depolama ve yedekleme etkinliklerinde kurumsal depolama alanlarının kullanımı düşüktür. Bu durum veri güvenliğini tehdit etmektedir. •Araştırmacılar, veri paylaşımını sadece yayın yolu ile yapmayı yeterli bulmaktadırlar. Bu bağlamda, katılımcıların araştırma verilerini paylaştıklarını söylemek zordur. •Veri paylaşımı önündeki en büyük engellerden biri; yayın ve kariyer fırsatının kaybedilmesine neden olacak, intihal ile ilgili etik endişelerdir. Bununla birlikte akademik sistemin sadece yayın yolu ile ödül, saygınlık ve itibar kazandıran yapısı da veriyi paylaşmak yerine yayını paylaşmayı ön plana çıkartmaktadır. Ortaya konan bulgular doğrultusunda araştırmacıların veri yönetim süreçlerini kapsamlı bir şekilde planlamadıkları ve bu süreçler bağlamında hizmetlere, eğitimlere ve düzenlemelere ihtiyaç duydukları ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda; "Ankara Üniversitesi bünyesinde Bilimsel Araştırma Projesi yürüten akademisyenlerin, araştırma verilerinin yönetimine ilişkin kapsamlı bir veri yönetim planları yoktur" ve "Ankara Üniversitesi bünyesinde Bilimsel Araştırma Projesi yürüten akademisyenler araştırma verilerinin yönetimi bağlamında hizmetlere, eğitimlere ve düzenlemelere (politika, yönerge, yönetmelik vb.) ihtiyaç duymaktadırlar" şeklinde olan iki temel hipotez doğrulanmıştır. Paylaşılmayan veri tekrar kullanılamaz ve tekrar kullanılmayan verinin bir proje fikrine dönüşmesi imkânsızdır. Yukarıda sıralanan sonuçlar ile verinin tekrar kullanıma sokulduğu bir yaşam döngüsü süreci yerine, tek boyutlu bir veri yönetim süreci ortaya çıkmaktadır. Bu durum yerine çalışmamızda önerilen model, açık araştırma verisini gerçekleştirmeyi ve onu tekrar kullanılabilir kılmayı hedeflemektedir.