Browsing by Author "Polat, Havva Eylem"

Now showing 1 - 4 of 4
  • No Thumbnail Available
    Item
    Ankara ili büyükbaş hayvancılık işletmelerinde atık yönetim sistemlerinin değerlendirilmesi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007) Polat, Havva Eylem; Olgun, Metin
    Bu çalışmada, Ankara İli’nde bulunan 476 adet büyükbaş hayvancılık işletmesinde uygulanan atık yönetim sistemlerinin yapısal ve fonksiyonel özellikleri yönünden yeterlilik durumları araştırılmış, sorunları belirlenmiş ve çeşitli çözüm alternatifleri geliştirilmiştir. Atıkların barınaklardan toplanması, depolanması, iletimi ve değerlendirilmesi konularına ilişkin olarak Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki düzenlemeler ve yasal zorunluluklar ile ülkemizdeki mevcut uygulamalar karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda bölge için uygun olabilecek atık yönetim sistem modelleri ve atıkların çevreye en az zararı verecek şekilde değerlendirilmelerini sağlamak amacıyla kompost ve biyogaz sistemleri alternatif projeler olarak sunulmuştur. Araştırmanın yürütüldüğü işletmelerde, bir depolama periyodunda ortaya çıkan atık miktarının belirlenmesi amacıyla yapılan ölçümler sonucu; 452 kg canlı ağırlıktaki yetişkin bir sığırdan elde edilen toplam ortalama katı ve sıvı gübre miktarı 38.4 kg/gün/hayvan olarak bulunmuştur. Atık depolama yapılarından alınan gübre örneklerinde ortalama birim hacim ağırlıkları 1008 kg/m3 ve ortalama toplam katı madde içeriği %12.1, ortalama toplam azot içeriği %3.4 ve ortalama fosfor içeriği ise %3.5 olarak belirlenmiştir. Farklı barınak sistemi, yemleme çeşidi, hayvan ırkı faktörlerinin elde edilen günlük gübre miktarına ve içeriğine etki ettiği sonucuna varılmıştır. Betonarme depolama havuzlarından 12 ay depolama sonucunda %19.2 azot ve %4.3 fosfor kaybı meydana gelirken, bu değerler sırasıyla, üzeri açık toprak havuzlarda %51.1 ve %38.5, yan duvarları betonarme tabanı toprak havuzlarda %42.1 ve %19.4 olarak belirlenmiştir. Doğrudan açık alanda yığılan gübreden %92.7 buna karşılık olarak kapalı ızgara tabanlı sistemlerde ise %7.7 ‘lik bir toplam azot kaybı gerçekleşmiştir. Mevcut atık yönetimi uygulamalarının su kaynaklarına etkisinin belirlenmesi amacıyla, yüzey sularından alınan örneklerde ortalama değerler göz önüne alındığında, nitrat seviyesi 62.9±0.090 mg/L, fosfor seviyesi ise 3.2±0.092 mg/L olarak bulunmuştur. Yer altı sularında ise bu değerler sırasıyla, 21.3±0.088 mg/L ve 0.4±0.086 mg/L olarak belirlenmiştir. Bölgedeki hayvancılık işletmelerinden kaynaklanan sıvı atıkların doğrudan yüzey sularına deşarjı, yüzey ve yer altı sularında nitrat ve fosfor konsantrasyonlarının artmasına neden olmaktadır. Özellikle de yağışlı günlerden sonra bu konsantrasyonlardaki artışın daha da fazla olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, bölgede hızla ve kontrolsüz olarak gelişmekte olan büyükbaş hayvancılık işletmelerinin çok yakın gelecekte çevreye geri dönüşümü zor olan zararlar verebileceği kanısına varılmıştır. Araştırma alanı için uygun olabilecek 5 farklı barınak sistemi geliştirilmiştir. Bu sistemlerde uygulanabilecek uygun atık yönetimi elemanlarının tasarımı gerçekleştirilmiştir. Atıkların çevreye en az zararı verecek biçimde değerlendirilmesinin gerekliliği doğrultusunda araştırma alanı model alınarak, ülkemizde izlenmesi gerekli stratejiler ve öneriler de belirtilmiştir.AbstractIn this study, the sufficiency of structural and functional planning features of waste management systems at 476 cattle breeding enterprises in which Ankara Province were investigated, tried to determine their problems and developed alternate projects for solutions. Restrictions and obligations about waste collection, storage, transfer and utilization in European Union and United States compared with applications in our country. At the end of the study, proper waste management system models and alternate compost and biogas system project for utilization wastes without causing environmental pollution were developed. It was found that mean value of solid and liquid waste from cattle has 452 kg live weight, was 38.4 kg/day/animal. This value; in semi-open barns 42.1 kg, in fully open systems 39.8 kg, closed and loose housing systems 36.3 kg, tie-stall systems 35.0 kg and free-stall systems 33.0 kg were found. It was determined that the mean value of unit volume weight of waste sample, was 1008 kg/m3 and mean value of total solid of waste of waste sample was %12.1, mean value of total nitrogen was %3.4 and mean value of phosphorus was %3.5. It was determined that the differences of barn and feeding systems, animal race have effected to the waste characterization and handled waste amount from cattle. For 12 months storage, it was found that the nitrogen and phosphorus losses from waste storage; in reinforcement concrete %19.2,N and %3.4P, open earthen pond %51.1N and %38.5P, concrete wall and earthen floor %42.1N and %19.4P. Although it was determined that these losses %7.7 in closed and slotted floor systems, this value has been %92.7 found with storage on open areas. To determine the effect of existing waste managements systems to the water sources; it has been analyzed nitrate and phosphorus levels in surface water sources samples were 62.9±0.090 mg/L N and 3.2±0.092 mg/L found. In underground water sources these values were found that 21.3±0.088 mg/L N and 0.4±0.086 mg/L. Liquid wastes from cattle breeding enterprises has been directly discharged to surface water sources in this region causing nitrate and phosphorus levels have been increased in water contents. Especially after rainy days these levels have been increased more than normal conditions. At the end of the study, view of the cattle breeding enterprises’ uncontrolled and fast , waste management systems may damage to the environment and natural sources in near feature. For the research area, 5 appropriate barn systems different from each other were developed. Also right waste management system components for 5 different barn systems were designed. Proper waste management systems and urgent strategies for this region and our country must have been developed. In this study these subject has been explained.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Ankara-Gölbaşı tarım alanlarının zamansal değişim analizi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2023) Manavbaşı, İsmail Doğukan; Polat, Havva Eylem; Tarımsal Yapılar ve Sulama
    Türkiye'de arazi kullanımı ivedi bir şekilde değişmektedir. Bilhassa meraların ve ormanların uğradığı zarar bunun başlıca örneğidir. Verimli zirai alanlarının kontrolsüz, plansız ve amaç dışı bir şekilde kullanılmaları, arazilerin ortadan kalkmasına neden olmaktadır. Su kaynakları ve çevresindeki arazi örtü durumlarının değerlendirilmesi uzaktan algılama yöntemleri ile modellenmesi yaygın yöntemlerden biridir. Su-orman, su-tarım, su-sağlık etkileşmeleri gibi geçmişteki ve gelecekteki durumu ortaya koyma veya tahmin modelleri geliştirmede altlıklar oluşturulması açısından önemli bir çalışmadır. Yapılan bu çalışmada Ankara ili Gölbaşı ilçesi materyal olarak seçilmiştir. Tarım arazilerinin, su yüzey alanlarının ve orman arazisi büyüklüklerinin değişimleri, 2000-2020 yılları arası uydu görüntüleri kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Tarım alanı varlığı, en fazla Mayıs ayı içerisinde 545558,5 da ile 2013 yılı, en az ise 101038,6 da ile 2004 yılında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Temmuz ayında ise tarım alanı varlığı en çok 39915,9 da ile 2015 yılında, en az ise 1179 da ile 2006 yılındadır. Ağustos ayında ise tarım alanı varlığı en çok 11321,1 da ile 2015 yılı, en az ise 1293,3 da ile 2009 yılı olarak belirlenmiştir. Ayların uzun yıllar ortalaması ise; Mayıs ayı için 322068 da, Temmuz ayı için 13581 da, Ağustos ayı için ise 4764 da olarak hesaplanmıştır. Çalışma alanında 2000 yılındaki orman arazisi varlığı 8442,3 da olarak hesaplanmıştır. Toplam orman arazisi varlığı 5274,3 da'a gerilemiştir. Mayıs ayı içerisinde en büyük su yüzey alanı 2020 yılına ait olup, 9894 da'dır. En az ise 2004 yılında 6747 da olarak hesaplanmıştır. Su yüzey alanlarının yıllık yağış rejimi ile paralellik gösterdiği görülmektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Jeotermal ısıtmalı seracılık işletmelerinin projelendirilmesi: Manisa ili örneği
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014) Öztürk, Mücahit; Polat, Havva Eylem; Tarımsal Yapılar ve Sulama
    Bu çalışmada, Manisa ve ilçelerinin jeotermal enerji kaynaklarının varlığını ön plana çıkarıp, sera ısıtmasında kullanılabilme olanakları incelenmiştir. Jeotermal ısıtmalı seracılık işletmeleri ziyaret edilmiş ve bir anket çalışması yapılmıştır. Gerçekleştirilen sera işletme ziyaretlerinde seraların kullanım amacı, tipi, yerleşim düzeni, iç tasarım biçimi, boyutlandırılması, yapı malzemesi, konstrüksiyon durumu, çevre koşulları, yetiştirilen bitki çeşidi ve sulama sistemi tespit edilip, yöreye uygun sera tasarımı gerçekleştirilmiştir. Salihli ve Ahmetli ilçelerine yapılan incelemelerde, işletme çalışanları, idarecileri ve sahipleriyle yapılan görüşmelerde, seracılığın gelişmesinin önündeki engelleri belirleyip, karşılaşılan sorunların çözümü ile seracılığın Manisa ili ve ilgili yörelerinin tarımsal kalkınması için önemli bir fırsat olduğu, mevcut olan jeotermal kaynakların seraların ısıtılmasında kullanılması, seracılık işletmelerinin ısıtma giderlerini azaltacağı sonucuna varılmıştır. Gerçekleştirilen optimizasyon sonucunda jeotermal enerji ile ısıtılan seraların sürdürülebilir bir işletme yapısında olabilmesi için veriler ortaya konmuştur. Salihli ve Ahmetli ilçelerinde yer alan jeotermal kaynaklarda yapılan incelemeler, resimler, veriler ve daha önce yapılan çalışmalardan alınan verilerin de ortaya çıkardığı sonuçlara göre konu irdelenmiş olup, yöre koşullarına uygun sera tasarımı gerçekleştirilmiş ve fizibilite çalışması yapılmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Konya-Cihanbeyli hayvancılık işletmelerinin mekânsal analizi ve çevre kirliliği potansiyelinin belirlenmesi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2022) Yıldırım, Ahmet Cengiz; Polat, Havva Eylem; Tarımsal Yapılar ve Sulama
    Bu çalışmada, Konya İli Cihanbeyli ilçesindeki hayvancılık işletmelerinin, araştırma alanı üzerindeki konum özelliklerinin değerlendirilmesi ve bu işletmelerin özellikle nitrat kaynaklı çevre kirliliğine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma alanında belirlenen 144 adet hayvancılık işletmesinde öncelikle anket çalışması yürütülmüştür. Araştırma alanında hayvancılıktan kaynaklanan çevre kirliliği potansiyelinin belirlenebilmesi için, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Tarımsal Çevre ve Doğal Kaynakları Koruma Daire Başkanlığı'ndan alanda bulunan kuyulardan ölçülen nitrat seviyelerine ilişkin yıllık ortalama değerler temin edilmiştir. Elde edilen veriler yardımıyla hayvancılık işletmelerinin toprak, topoğrafya, iklimsel ve su kaynakları bakımlarından kirlenmeye etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen verilerin doğru yorumlanabilmesi ve arazi çalışmalarının homojen yürütülebilmesi için araştırma alanındaki işletmeler, belirlenen bazı özellikleri bakımından Gölyazı, Karabağ ve Taşpınar olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Araştırma alanındaki işletmelerin tamamında herhangi bir atık yönetim sistemi mevcut değildir. Araştırma alanı çevresindeki kuyulardan alınan nitrat seviyelerine ilişkin verilerin yıllık ortalama değer olarak 50 mg/L'nin altında kaldığı ancak bu seviyelerin yılın farklı dönemlerinde, yağışa ve suların sulamada kullanılmasına bağlı olarak daha yüksek seviyelere erişebileceği düşünülmektedir. Bu durum, bölgede özellikle de hayvansal kaynaklı atık yönetiminin büyük bir hassasiyetle uygulanması gerektiğini göstermektedir. Araştırma sonucunda, bölgedeki hayvancılık işletmeleri için çevreye verilen zararı en aza indirgeyecek biçimde atık yönetim sistemi modeli bir alternatif uygulama olarak sunulmuştur. Nitrat Yönetmeliği (23.07.2016 tarihli ve 29779 sayılı Resmî Gazete) ve İyi Tarım Uygulamaları Kodu (11.02.2017 tarihli ve 29976 sayılı Resmî Gazete), bölgedeki hayvancılık işletmelerine verilecek eğitimlerle tanıtılmalı, doğru uygulamalar üreticilere gösterilmelidir. Bu çalışmalarla, araştırma alanında gerek hayvancılık işletmelerinin gerekse sağlıklı bir çevrenin sürdürülebilirliği için önemli bir adım atılmış olacaktır.