Browsing by Author "Kala, Muhammet Kala"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    Erdem ve ödev ahlâklarına yeni yaklaşımlar: David Ross ve Alasdair Macintyre
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015) Kala, Muhammet Kala; Korlaelçi, Murtaza; Felsefe
    Tez çalışması, etik tarihine yoğunlaşmaktadır. Batı felsefe tarihi içerisinde genel itibarıyla üç normatif/kuralcı teori vardır; erdem ahlâkı, ödev ahlâkı ve sonuççu ahlâk. Günümüzde bazı ahlâk düşünürlerinin mesele hakkında farklı düşünceleri söz konusudur. Ancak yaklaşımları ve imaları yeterince açık değildir ve genişletilmeye ihtiyaç gösterirler. Doktora tezi, David Ross ve Alasdair MacIntyre'a hususi gönderimde bulunarak erdem ahlâkı ve ödev ahlâkı üzerinde mukayeseli bir araştırma yardımıyla iki teori arasında bağlamsal ve tarihsel bağları tetkik etmeye çalışmaktadır. Anahtar sorular, tezin kapsamına dayanak oluşturmaktadır. Bir teoriyi erdem, ödev ya da sonuççu teori kılan açık-net ölçütlerin var olup olmadığı sorusu bu teorilerin ayrımının tarihi ve mantığını bize gösterecektir. Teorilerin birbirinden kategorik olarak ne zaman ve nasıl ayrıldıkları sorusu ise söz konusu ayrımın meşru olup olmadığını tartışmaya olanak sağlayacaktır. İçerisinde tüm bu teorilerin temsil edilebildiği bir teorinin meşru imkanı olup olmadığı sorusu da tezin amaçları, yaklaşımları ve ana hatlarını ortaya koyacaktır ve tezde bu sorulara cevap aranacaktır. Tezde, üç şey yapılmaya çalışıldı. İlkin, teorisi sistematik bir erdem ahlâkı olarak malum olan Aristoteles'in ahlâk anlayışları bağlamında erdem ahlâkının temel nitelikleri ortaya konuldu. Yine aynı şekilde teorisi ödev ahlâkının en sağlam ve sistematik formu olarak kabul gören Kant'ın anlayışları çerçevesinde ödev ahlâkının temel hususiyetleri çıkarıldı. Bu arada erdem ve ödev ahlâkları arasında farklılık ve benzerlikler ile tarih boyunca gelişimleri değerlendirilmeye alındı. İkincileyin, David Ross'un ahlâk felsefesi ayrıntılı olarak çıkarılması koşuluyla, onun teorisinin ödev ahlâkına katkıları ve ona ilişkin özgünlükleri keşfedilmeye çalışıldı. Ancak, Ross'un ahlâk anlayışına ilişkin önemli bir nokta vardır. Filozofun teorisi sadece ödev ahlâkı bağlamında incelenemez ve genel itibarıyla erdem teorisine bağlı bir eklektik yapıya sahip olduğunu hissettirir. Üçüncüleyin ise, MacIntyre'ın oldukça özgün ahlâk felsefesi ayrıntılı şekilde ortaya konuldu ve bu şekilde erdem ahlâkı tarihinde aldığı yeni yaklaşımlara yoğunlaşmaya çalışıldı. Ross için geçerli olan eklektik yaklaşımın MacIntyre için de geçerli olduğu düşünülebilir. Bu bağlamda, tezde, Hıristiyanlıktan mülhem manaları muhtevi erdem teorilerine ilişkin ve içsel olarak ödev ahlâkıyla barışık yeni yorumlar tartışıldı.