Browsing by Author "Gedik, Melek"
Now showing 1 - 3 of 3
Results Per Page
Sort Options
Item Çağdaş İran çocuk şiiri(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Gedik, Melek; Bilgen, Abdüsselam; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesiİran'da çocuk edebiyatı, XX. yüzyılda bağımsız bir edebiyat haline gelmiş olmakla birlikte İran çocuk edebiyatının geçmişi ülkemizde olduğu gibi masal, destan ve ninni gibi halk edebiyatı ürünlerine dayanmaktadır. Meşrutiyet dönemine kadar çocuklar, edebiyat alanında doğrudan kendilerine yönelik olmayan öğüt içerikli enderznâmeler, Gulistân, Bostân, Mesnevî, Kelile ve Dimne gibi klasik dönem eserlerinden yararlanmışlardır. Kaçarlar döneminde Meşrutiyetle birlikte toplumsal ve kültürel anlamda yaşanan gelişmeler, çocukların durumunu da etkilemiş, çocuk edebiyatının bağımsız bir edebiyat haline gelmesine olanak tanımıştır. Bu dönemde yeni tarzda eğitim veren okullar ile ülkenin bazı noktalarında kütüphaneler açılmış; çocuk ve gençlere yönelik kitap ve dergiler yayımlanmıştır. Bu dönemin bazı şairleri çocukları konu alan şiirler kaleme almış ve böylelikle İran çocuk edebiyatı içerisinde bir tür olarak İran çocuk şiiri için ilk adımlar atılmıştır. Pehlevî dönemine gelindiğinde, çocuk edebiyatı alanında yaşanan gelişmelerin giderek hız kazandığı görülmektedir. Bu dönemde yayımlanan kitap ve dergi sayılarında artış yaşandığı, çocuk edebiyatı alanında kuramsal çalışmaların yapıldığı ve çeşitli kurumların açıldığı gözlemlenmektedir. Yine bu dönemde, okul öncesi eğitim kurumlarının açılmasıyla birlikte çocuklara okutulacak metinler üzerinde düşünülmeye başlanmış ve böylece bazı şairler tarafından konu, dil ve anlatım bakımından çocuğun ilgi ve gereksinimlerine uygun şiirler kaleme alınmıştır. İslam devrimi sonrası dönemde savaştan dolayı bir süre durgunluk yaşayan çocuk edebiyatı savaş sona erdikten sonra gelişimini sürdürmeye devam etmiştir. Çocuk kitapları, dergileri ve bu alanda faaliyet gösteren kurumların sayısında artış görülmüştür. Çocuk edebiyatı alanına yeni şairler katılmış; çocuk şiirleri nitelik ve nicelik bakımından gelişme kaydetmiştir. Şiire, dönemin siyasi durumundan dolayı yeni konular girmiştir. Although it has become an independent literature in the 20th century, the history of Iranian children's literature is based on folk literature products such as fairy tales, epics and lullaby as in our country. Until the Constitutional Monarchy period, childrens benefited from andarznamas and classical works such as Golestan, Boostan, Masnavi, Kalila and Dimna.which were not directly directed to them in the field of literature. The social and cultural developments in the period of the Qajar and the Constitutional Monarchy also affected the situation of children and enabled children's literature to become an independent field of literature. In this period, libraries were opened in some parts of the country along with schools providing new styles; books and magazines for children and young people have been published. Some poets of this period wrote poems about children and thus, the first steps were taken for Iranian children's poetry as a genre in Iranian children's literature. When it comes to Pahlavi period, it is seen that the developments in the field of children's literature have gained momentum. It was observed that the number of books and journals published in this period increased, theoretical studies were conducted in the field of children's literature and various institutions were opened. Again in this period, with the opening of preschool education institutions began to think about the texts to be taught to children and thus some poets in terms of subject, language and narrative in accordance with the child's interests and needs were written poems. Children's literature, which had been stagnated due to the war in the post-Islamic revolution period, continued to develop after the war. There has been an increase in the number of children's books, magazines and institutions operating in this field. New poets joined the field of children's literature; children 's poems improved in quality and quantity. Due to the political situation of the period new issues has entered poetry.Item Çağdaş İran şiirinde sapmalar(Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 2019) Gedik, Melek; Other; Dil ve Tarih-Coğrafya FakültesiSapmalar, şair ve yazarların dili etkili hale getirmek için başvurduğu yollardan biridir. Çağdaş İran şiirinde Nîmâ Yûşic'in öncülük ettiği “şi r nov” (yeni şiir) akımı ile birlikte şairler ölçünlü dilin dışına çıkmış ve dile hâkim olan kurallarda birtakım değişikliklerde bulunmuşlardır. Şairlerin dili alışılmışın dışında kullanmaları şiirlerinde sözcüksel, anlamsal, biçimbilimsel, sözdizimsel ve yazımsal sapmalara sebep olmuştur. Çağdaş İran şiirinin gelişmesine öncülük eden ve önemli temsilcileri kabul edilen şairlerin şiirlerinde birçok sapma türü görülmektedir. Bu çalışmada çağdaş İran şiirinin gelişimi hakkında bilgi verildikten sonra önde gelen şairlerin şiirlerindeki sapma türleri tespit edilerek örneklenmiş ve bu sapmaların şiirlerine olan etkileri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Şiirlerde rastladığımız sapmalar anlamsal/alışılmamış bağdaştırmalar, biçimbilimsel, sözdizimsel ve yazımsal sapmalar başlıkları altında incelenmiştir.Item Konulari Bakimindan İran'da Söylenen Farsça Ninniler Üzerine Bir Değerlendirme(Ankara Üniversitesi, 2023) Gedik, MelekSözlü edebiyat ürünleri arasında yer alan ninni çocuğun annesinden ilk işittiği kısa, yalın ve ritimli sözlerdir. Anne, dışarıdan herhangi bir müdahale olmaksızın söylediği bu ritimli sözler aracılığıyla çocuğu ile ilk dilsel bağı kurmaktadır. Çocuğu uyutmak ve sakinleştirmek için söylenen bu sözler aynı zamanda bir toplumun dil, kültür ve sosyolojik özellikleri hakkında bilgi sunmaktadır. Ninniler genellikle anne tarafından icra edildiğinden kadın, sözlü kültür mirasının nesilden nesile aktarılmasında önemli bir rol üstlenmektedir. Anne, çocuğu doğduğu andan itibaren onun erken dönem eğitimini ninniler vasıtasıyla desteklemektedir. Çocuğa yaşadığı çevreyi, dilini, kültürünü, dinini, inançlarını, ulusal değerlerini tanıtarak onlarla bağ kurmasını ve içselleştirmesini sağlamada öğrenilmesi kolay ve akılda kalıcılığı yüksek olan ninnilerin etkisi büyüktür. Aynı zamanda anne kendine has bir üslupla dile getirdiği ninnilerde duygularını, isteklerini, sıkıntılarını ve beklentilerini iletmektedir. Bu bağlamda ninniler aile yapısının özelliklerini, aile bireyleri arasındaki ilişkileri, anne ve babanın aile içerisindeki rollerini ortaya koymaktadır. Ninniler İran'da halk edebiyatının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Halk edebiyatı ile ilgilenen İranlı birçok araştırmacı derleme faaliyetlerinde bulunarak ülkenin farklı bölgelerinden derledikleri ninnilere eserlerinde yer vermişlerdir. Bunun yanı sıra ninninin tanımı, muhtevası ve işlevi konusunda akademik anlamda birçok çalışma da kaleme alınmıştır. Bu çalışmada İran'da ninni konusunda yapılan tanımlamalar ve İran halk edebiyatında ninnilerin yeri ve önemi hakkında genel bilgiler verildikten sonra araştırmacıların İran'ın Turbet Cam, Turbet Haydariye, Tahran, Bircend, Kirman, Haf, Meşhed, Şehmirzâd, Şuşter, Koçan, Zabul, Kazerun ve Şiraz şehirlerinden derlediği ninni örnekleri yapı ve konu bakımından değerlendirilecektir.