Browsing by Author "EROĞLU, AHMET"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    Şivacılık ve tarihsel arkaplanı
    (Other, 2022) YILDIZ, ARZU; EROĞLU, AHMET; Other
    Günümüzde üç büyük Hindu mezhebi arasında bulunan Şivacılık'ın ilk izleri Hint kültür ve medeniyetinin en eski kaynaklarından biri olan İndus medeniyetinde bulunabilir. Mohenjo-daro ve Harappa gibi önemli merkezlerde yapılan kazılarda elde edilen eserlerde yoga pozisyonunda oturan ve etrafı hayvanlarla çevrili figürün Şiva'nın prototipi olduğu görüşü günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. Şiva, erken dönem Veda metinlerinde Rudra olarak geçer. Rudra ikincil bir fırtına tanrısıdır. Hem korkulan, hastalıklara sebep olan öfkeli hem de şifa veren ve düşmanları alt edip yardımcı olan bir tanrıdır. Şiva ismini alışı ise sonraki dönemlere denk gelmektedir. Brahma'nın yaratıcılık, Vişnu'nun koruyuculuk görevini üstlendiği Hindu trimurtisi içinde Şiva yok edici tanrıdır. Üç büyük Hindu Mezhebi ise Vişnu, Şiva ve özellikle Şiva'nın dişil enerjisi olarak da kabul edilen Şakti'ye adanmıştır. Hinduizm bünyesinde Şivacı ilk mezhep hareketleri M.Ö. ikinci asırdan itibaren ortaya çıkmaya, Destanlar ve Puranalar devrinde ise mezhep anlayışı gelişerek bugünkü anlamıyla Şivacılık şekillenmeye başlamıştır. Arilerin inançları ile Dravidlerin inançlarına ait birçok öge Şivacılık içinde özümsenmiş, birçok yerel tanrı Şiva'nın bir tezahürü olarak ele alınmıştır. Şiva, Mahayogi oluşu ile Hinduizm'in asketiklik anlayışı üzerinde büyük etkiye sahiptir. Eşi ve çocukları ile de hem Hindu panteonunda önemli bir tanrı hem de aile kuruma için örnek bir tanrıdır. Evlerde ve Şiva'ya adanmış tapınaklarda tapınma simgesi olan linga ile Şiva'ya tapınılır. Şivacılık içinde birçok alt mezhep bulunmaktadır. Günümüzde Şivacılar genel olarak Güney Hindistan'da bulunur. Anahtar Kelimeler: Hinduizm, Şiva, Şivacılık, İndus Medeniyeti, Mezhep, Rudra