Browsing by Author "Ceylan, Hakan"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    Enerji nakil hatlarının taşınmaz piyasası ve kullanımına etkileri
    (Ankara : Ankara Üniversitesi : Fen Bilimleri Enstitüsü : Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Anabilim Dalı, 2019) Ceylan, Hakan; Fen Bilimleri Enstitüsü
    Bu çalışmanın amacı; enerji nakil hatlarının taşınmaz piyasasına ve kullanım biçimlerine olası etkilerinin hem genel, hem de seçilmiş proje örneği çerçevesinde değerlendirilmesidir. Çalışma kapsamında; örnek olarak yapılan enerji nakil hattı güzergâhında kalan taşınmazlar üzerinde tesis edilen irtifak hakkı alanı, taşınmazlarda irtifak hakkı tesisinin meydana getirdiği değer düşüklüğü oranı, irtifak kamulaştırma bedellerinin tespiti ve taşınmazlar üzerinde tesis edilen irtifak hakkının, imar haklarının kullanımı ve diğer tasarruflara getirdiği kısıtlılık halleri ile araştırma sonuçlarının yatırımcı kuruluşlarca dikkate alınması olanakları tartışılmıştır. İncelenen yatırım alanında anket yapılarak toplanan piyasa verileri ile kadastro müdürlüğü, belediye, tapu müdürlüğü ve Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Bölge Müdürlüğü arşivleri taranarak toplanan bütün veriler birlikte kullanılarak irtifak hakkı tesis edilen parsellerin toplam yüzölçümleri, irtifak alanları, irtifak bedelleri, kadastro parselleri ve imar uygulamaları sonrasında oluşan parseller üzerinde irtifak hakkı tesis edilen alanların durumları, yetkili kurumlarca yapılan uygulamalar ile irtifak hakkının neden olabileceği değer düşüklüğü oranı gerekçeleri ile ortaya konulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre; kurumlararası koordinasyonun yetersiz olması nedeni ile enerji nakil hattı güzergâhının bir kısmının imar adaları üzerinde ve bir kısmın ise kamu hizmetlerine ayrılan arazilerde bırakıldığı, imar planlarının bir gereği olarak yapılan kadastral sınır değişiklikleri sırasında, irtifak hakkı tesis edilen alanın dağıtımına yetkili kurumların gerekli hassasiyeti göstermedikleri ve bu sebeple günümüzde yaşayan taşınmazlarda eksik veya fazladan irtifak hakkı tesisinin yapıldığı ve özellikle kamu hizmetleri alanlarında bırakılan irtifak hakkı tesis edilen alanların değersiz hale getirildiği tespit edilmiştir. İncelenen proje alanında 2017 yılının fiyatları üzerinden hesaplanan arazi piyasa değerleri ile 1984 yılında irtifak hakkı tesisi aşamasında fiilen ödenen irtifak hakkı bedellerinin 2017 yılının fiyatları ile güncellenmesi yoluyla bulunan irtifak bedellerinin karşılaştırmalı analizi de yapılmıştır. Piyasa aktörlerine uygulanan anketin sonuçlarına göre; enerji nakil hattı güzergâhı altında veya etki alanında kalan taşınmazların piyasa değerlerinde, ortalama % 25 ile %36 oranında değer düşüklüğüne neden olabileceği saptanmıştır. Bununla birlikte fiilen ödenmiş olan bedellerin güncellenmesi yoluyla elde edilen irtifak bedellerinin, 2017 yılından yapılan değerleme çalışmasında tespit edilen arazi piyasa değerlerine oranının % 1’in bile altında kaldığı ve söz konusu değer düşüklüğünün piyasa araştırmalarının sonuçlarına göre belirlenen irtifak hakkının neden olabileceği ortaya konulan kıymet düşüklüğüne oranla çok yetersiz kaldığı ve sonuç olarak tespit edilen bütün hususların Anayasanın 35’inci maddesi ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ek 1 No.lu Protokol hükümlerine aykırılık teşkil edebileceği dikkati çekmektedir. Araştırma sonuçlarına göre; yatırım projeleri için arazi edinimi, irtifak hakkı tesisi ve değerleme işlemlerinin mevzuatta yeniden düzenlenmesi ve arazi edinimi ve kamulaştırma süreçlerinin uluslararası değerleme standartlarına uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için bütün merkezi kamu kurumları ve yerel idarelerin arazi edinimi ve kamulaştırma birimleri için iyi uygulama rehberlerinin hazırlanması ve bunların etkin olarak uygulanabilmesi için gayrimenkul geliştirme ve yönetimi uzmanlarının söz konusu birimlerde istihdam edilmesinin başarılı arazi edinimi ve proje uygulama yönünden zorunlu olduğu vurgulanmalıdır.