Browsing by Author "CİVAN, ORHAN ERSUN"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Item
    Genel iş koşulları
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015) CİVAN, ORHAN ERSUN; SÜZEK, SARPER; Other
    İş hukukundaki genel iş koşulları kendi içerisinde tip iş sözleşmeleri, iç yönetmelikler, işverenin genel vaatleri ve işyeri uygulamaları şeklinde sınıflandırılabilir. Genel iş koşulları niteliği itibariyle genel işlem koşullarının iş hukukundaki görünümüdür. Bu bakımdan genel iş koşulları TBK md.20-25 hükümlerinin kapsamı içinde yer almaktadır. İncelenmesi gereken diğer bir durumda TBK md.24'de düzenlenen değişiklik kayıtları koyma yasağının iş hukukunda uygulanıp uygulanmayacağıdır. TBK md.24'ün genel iş koşulları açısından uygulanması iş hukukundaki esneklik ihtiyacı ile bağdaşmaz. Bu nedenle gerçek olmayan bir yasa boşluğu ortaya çıkmaktadır. Bu boşluğun ise TBK md.25'deki içerik denetimi hükmüyle doldurulması isabetli olacaktır. Genel iş koşulları, TBK md.20-25 hükümleri gereği yürürlük, yorum ve içerik denetimlerine tabi tutulacaktır. Yürürlük denetiminden geçemeyen genel iş koşullarına uygulanacak yaptırım, TBK md.21 gereği yazılmamış sayılma yaptırımıdır. Kanaatimizce yazılmamış sayılma yaptırımı kendine özgü bir yaptırım olarak kabul edilmelidir. Yürürlük denetimini geçen ancak anlamı açık olmayan genel iş koşulları yorum denetimine tabi tutulur. İçerik denetimi gerçekleştirilirken ise hakimin öncelikle denetime tabi tutulan genel iş koşulunun sözleşmenin karşı tarafının aleyhine olup olmadığını belirlemesi, genel iş koşulunun işçinin aleyhine olduğunun tespiti halinde ise bu durumun dürüstlük kurallarına aykırılık oluşturup oluşturmadığını incelemesi gerekmektedir. İçerik denetimi kapsamında dürüstlük kurallarına aykırı olarak işçinin aleyhine olduğu veya durumunu ağırlaştırdığı tespit edilen genel iş koşullarına uygulanacak yaptırım ise TBK md.27/II gereği kısmi geçersizliktir. Kısmi geçersizlik kendi içerisinde basit kısmi geçersizlik, değiştirilmiş kısmi geçersizlik ve geçerliliği koruyan indirgeme şeklinde alt türlere ayrılabilir. Kanaatimizce geçerliliği koruyan indirgeme genel iş koşulları açısından uygulama alanı bulmamalıdır.