1960’LARDA BİLDİRİLERLE DARBE TARTIŞMALARI: MİLLİ DEVRİM ORDUSU ÖRNEĞİ
No Thumbnail Available
Date
2022
Authors
Tuğluoğlu, Fatif
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
1960-1971 dönemi Türkiye’de yeni bir darbe tartışmalarının hiç eksik olmadığı bir süreçtir. 1961’den itibaren Türkiye yeni anayasanın oluşturduğu kurumlarla yönetilmeye başlamış, yapılan 1961 seçimlerinden sonra siyaset çeşitlenmiş, basında da çok seslilik hızla artmaya başlamıştı. Siyasi hayatın normalleşmesi beklenirken eski Demokrat Parti (DP)’nin devamı olduğu düşünülen partilere ve gazetelere yönelik sert söylemler, 1962’den itibaren yerini tehditlere ve korkutma çabalarına bırakmıştı. Adalet Partisi (AP)’nin genel merkezinin tahrip edilmesinden sonra bu partiye yakınlığıyla bilinen gazetelere yönelik bildiriler yayınlamak suretiyle hem onlar korkutulmaya hem de benzer görüşleri taşıyan kamuoyu sindirilmeye çalışılmıştı. Açıkça ölüm tehditleri taşıyan bu bildirilerin kaynağı bilinmezken dönemin hükümetlerinin de yeterli çabayı göstermemiş mesele Millet Meclisinde AP’li milletvekilleri tarafından gündemde tutulmaya çalışılmıştı. Kısa ve sert ifadelerle yazılan bildirilerle yeni bir askeri müdahalenin an meselesi olduğu mesajı verilmeye çalışılarak hedeflerindeki isimlerin pasifize olması istenmişti. Büyük çoğunluğu DP-AP çizgisine karşı yazılan bildirilerin kaynağı bulunmazken ve konunun son bildirinin yayınlandığı 1965’den sonra kapandığı düşünülmüş ancak Hava Kuvvetleri Komutanı İrfan Tansel’in bir açıklamasıyla tartışmaları yeniden başlamıştı. Tansel, en sık ve en sert bildirileri yayınlayan ve kendisine Milli Devrim Ordusu adını veren ekibin arkasında bazı Tabii Senatörlerin bulunduğunu iddia etmişti. Tansel’in açıklaması üzerine ilgili senatörler hakkında soruşturma açılmış, hedefteki isim olan Mucip Ataklı ve Tabii Senatörler, senatoda yaptıkları konuşmalarda kendilerinin 27 Mayıs hareketinin temsilcisi oldukları için hedef alındıklarını açıklamalarına karşın senato, ilgili senatörlerin dokunulmazlıklarını kaldırarak soruşturmanın önünü açmış, ancak Anayasa Mahkemesi bu işlemi uygunsuz bularak iptal etmişti. Böylece bildirilerle darbe tartışmaları sona ermiş ama on yıllık bir süreçte siyasileri, gazetecileri ve kamuoyunu korkutmak suretiyle yeni bir darbeye zemin hazırlamak isteyenler ortaya çıkarılmamış ve perde arkasında kalmaya devam etmişlerdi.
Description
Keywords
bildiri, darbe, İrfan Tansel, Milli Devrim Ordusu, Mucip Ataklı, Tabii Senatör