AMERİKAN BASINI VE TÜRKİYE’DE GÖREV YAPAN AMERİKALI DİPLOMATLARIN GÖZÜYLE “YENİ TÜRKİYE”NİN OLUŞUMUNDA ATATÜRK’ÜN ROLÜ
No Thumbnail Available
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması ve Lozan’da kalıcı bir barışın imzalanmasının ardından Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde başlayan “Modern Türkiye”nin inşası süreci, dış dünyada ilgiyle takip edilmiştir. Batı’nın gözünde “Hasta Adam” olarak görülen Türkiye’nin yönetimden ekonomiye, eğitimden hukuka, kadın haklarından kılık kıyafete kadar çok farklı alanlara yayılmış modernleşme çabası Avrupa kamuoyunun olduğu kadar Amerikan kamuoyunun da dikkatini çekmiştir. Atatürk liderliğindeki Türkiye’nin, yeniden inşası sürecinin ilgiyle takip edildiği kaynak grupları arasında Türkiye’deki görev yıllarına ait gözlem ve değerlendirmelere önemli ölçüde yer veren Amerikalı diplomatların hatıraları bulunmaktadır. Özellikle Türkiye’nin ilk Amerikan Büyükelçisi Joseph C. Grew ve ondan büyükelçilik görevini devralan Charles Hitchcock Sherrill’in hatıraları Atatürk liderliğindeki Modern Türkiye’nin inşası sürecini yabancı gözüyle değerlendirmemiz açısından önemlidir. Konu hakkındaki bir diğer önemli kaynak grubunu ise Amerikan basını teşkil etmiştir. Osmanlı İmparatorluğu zamanında Ermeni meselesi nedeniyle Amerikan kamuoyunda oluşan olumsuz Türk imajının, Cumhuriyetin ilk yıllarında da bir süre devam ettiği görülmektedir. Bununla birlikte Modern Türkiye’nin inşası için başlatılmış olan devrimler zamanla bu imajın kaybolması ve yerine hayranlık uyandıran bir bakış açısının alması ile sonuçlanmıştır. Bu çalışmada laik ve demokratik Türkiye’nin oluşturulması açısından büyük bir öneme sahip olan Halifeliğin kaldırılması, kılık ve kıyafet alanındaki düzenlemeler, kadın hakları, yeni harflerin kabulü gibi devrimler, söz konusu iki kaynak grubu üzerinden incelenmiştir. Çalışma, “Atatürk Dönemi Demokratikleşme 1920-1938” isimli kitapta yer alan bölümün devamı ve tamamlayıcısı olarak kaleme alınmıştır.
Description
Keywords
Amerikalı Diplomatlar, Amerikan Basını, Atatürk, Devrimler, Modern Türkiye