Sophokles’in Oidipus Sahnesinde İnsan Bedeni
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
Beşinci yüzyıl Atinası'nın önemli tragedya ozanlarından Sophokles, beden merkezli
tiyatronun en önemli temsilcilerinden biridir. Tragedyalarında insana ve insan
duygularına odaklanan Sophokles'in birçok oyununda özellikle ziksel acıyı sahnede
işlemek amacıyla bedeni kullanması yirminci yüzyıldan beridir Avrupa Edebiyatı'nda
dahi öykünülen bir olgu olmuştur. Bu bağlamda Kral Oidipus oyunu önemli bir örnektir.
Bu çalışmada Sophokles'in Kral Oidipus oyununda insan bedenini nasıl kullandığına
odaklanılmıştır. Sophokles oyununun başkahramanı olan Oidipus'un kişiliğini,
duygularını, statüsünü ortaya çıkardığı can alıcı sahnelerinde insan bedenini
kullanmıştır. Sophokles Oidipus'un hem ziksel ve ruhsal acılarının yansıtılması
bağlamında, hem de öfke, utanç, hassasiyet, şefkat gibi duygu durumlarının dışa
vurumunda insan bedenini kullanıma sokmuştur. Sophokles'in Oidipus tragedyasında en
sık kullandığı beden parçaları ayak, el ve gözdür. Bunlara ek olarak, daha az olmakla
birlikte baş da kullanılmıştır. Sophokles insan bedenine ait bu parçaları hiç olmadığı
kadar görünür kılarak ve bu parçalara metaforik anlam yükleyerek tragedyaya özgü
gerilimi zirvede tutmuş ve karakterlerin duygularını, algılarını bedenleriyle
somutlaştırmıştır. Sophokles bu tekniğiyle ayrıca, insan bedenine ait el, göz gibi
parçaların sadece görme, kavrama, dokunma gibi duyusal amaçlarla değil aynı zamanda
tragedyada duygusal tepkileri yansıtmanın önemli bir aracı olarak kullanılabileceğini de
göstermiştir. Böylece, kendisinden çok önce iyi bilinen bir miti yeniden kurgulayarak hem
izleyiciyi şaşırtmış hem de eserini ölümsüzleştirmeyi başarmıştır.
Description
Keywords
Sophokles, Oidipus, İnsan Bedeni, Ayak, El, Göz