Erdebil Tekkesi'ne Dair Yeni Bir Vesika: Şeyh İbrahim Safevî'nin Miras Listesi
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
XIV. yüzyılda Azerbaycan'ın ekonomik hayatında Erdebil Tekkesi'nin rolünü yansıtan çok
sayıda belge zamanımıza ulaşmıştır. Fakat XV. yüzyıla ait bu tarz belgelerin sayısı son
derece azdır. Özellikle de Şeyh İbrahim Şeyhşah'ın 1429-1447 yıllarını kapsayan
mürşitlik dönemine ilişkin bilgilerin kısıtlı olduğunu ifade etmeliyiz. XVII. yüzyıl müelli
Şeyh Hüseyin Zâhidî'nin Silsiletü'n-Neseb-i Safeviyye isimli eserinin 1099/1688 tarihli
Tahran nüshasında yer alan bir vesikanın metni, Şeyh İbrahim'in maddi birikimleri ve
ekonomik durumu üzerine net bilgiler vermesi açısından dikkat çekicidir. 851/1447
tarihinde hazırlanmış olan bu belge, Şeyh İbrahim'in miras olarak evlatlarına bıraktığı
gayrimenkul emlakin listesini içermektedir. İlgili vesika, şeyhin altı oğlunun ve altı kızının
(toplamda on iki evladının) olduğunu göstermektedir. Listeden anlaşıldığı üzere Şeyh
İbrahim, tam veya kısmen sahip bulunduğu 28 köy, 3 bağ ve 2 ev üzerinde mülkiyet
haklarını vefatı arifesinde evlatlarına miras olarak bırakmıştır. Şeyhin özel mülkiyetini
teşkil eden bu emlak çoğunluk itibarıyla Erdebil yöresinde bulunmaktaysa da
Azerbaycan'ın Tebriz, Şebüster, Karadağ, Germrûd, Halhal, Serâb, Lenkeran-Astara,
Elîvân, Meşkîn ve Muğan gibi diğer bölgelerinde de kendisinin çeşitli mülklere sahip
olduğunu görmekteyiz. Şeyh İbrahim, 4 köy üzerindeki mülkiyet haklarını kızlarına
vasiyet ederken, geriye kalan emlakinin tamamını oğullarına devretmiştir. Ele alınan
vesika, Azerbaycan'ın tarihî coğrafyasının araştırılması açısından da ilgi
uyandırmaktadır. Makale çerçevesinde söz konusu belge Farsçadan Türkçeye çevrilmiş
ve değerlendirilmiştir
Description
Keywords
Safevîler, Erdebil, Tarihî Coğrafya, Miras