İngiliz İstihbaratçısı Noel Ve Güneydoğu Anadolu’daki Faaliyetleri

dc.contributor.authorErcivani, Ahmet
dc.date.accessioned2025-01-28T07:27:49Z
dc.date.available2025-01-28T07:27:49Z
dc.date.issued2023
dc.description.abstractİngiltere ile Osmanlı Devleti’nin ilişkileri başlangıçtan itibaren olumlu bir yönde seyretmiştir. Bu ilişkilerin gelişmesi amacıyla III. Selim döneminden itibaren Londra’ya büyükelçiler gönderilmiştir. Bu şekilde Osmanlı Devleti yurt dışında daimî elçilikler açarak Avrupa devletleri ile yapıcı ilişkiler kurmaya çalışmıştır. Hatta 1853 Kırım Savaşı’nda İngiltere, Rusya’ya karşı Osmanlı Devleti’nin yanında yer almıştır. Bununla birlikte 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra İngiltere’nin politikası Osmanlı Devleti aleyhine değişmiştir. Bu yüzden Osmanlı Devleti’ni yıkıcı birçok ittifakın içinde de yer almıştır. Birinci Dünya Savaşı’na farklı ittifaklar içerisinde giren bu iki devletin mücadelesi, savaş sonunda da devam etmiştir. Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda İngiltere tarafından Osmanlı topraklarında işgaller başlamıştır. İngiltere, başlatmış olduğu işgalleri sürdürebilmek için zaman zaman taşeron yapıları da kullanmıştır. Bir İngiliz istihbarat subayı olan Edward William Charles Noel (d.14 Nisan 1886), İngiliz Hükümeti tarafından Osmanlı topraklarına gönderilmiştir. Osmanlı topraklarında kışkırtıcı faaliyetler yürüten Noel, seyahati esnasında yaptığı çalışmalara dair bir günlük tutmuştur. Noel’in, bölge halkını Türk yönetimine karşı ayaklandırma gibi bir düşüncesi olduğu görülmektedir. Elazığ Valisi Ali Galip’in Sivas Kongresi’ni basma teşebbüsünde de Ali Galip’e destek vermiştir. Yaptığı faaliyetlerden dolayı Noel’in Kürt lawrence’si olarak adlandırıldığı da olmuştur. Noel, günlüğünde kendisine göre bölge hakkında ve bölgedeki aşiretlerle ilgili notlar tutmuştur. Aslında Noel’in amacı bölgede yaşayan Kürt aşiretlerini Türklerden uzaklaştırmak ve Türk yönetimi ile olan bağlantılarını sonlandırmaktır. Bunun için kapsamlı bir araştırmaya girişmiş ve her unsuru kullanmaya çalışmıştır. Özellikle Kürtler ile Ermenileri, yaşantıları, örf adetleri ve diğer fiziki özellikleri ile ortak bir noktada buluşturmaya çalışmıştır. Daha da ileri giderek Kürt aşiretlerini İngiliz Hükümeti’nin yanına çekmeye çalışmıştır. Noel’in bölgedeki faaliyetlerini artırması, dolayısıyla İngiltere’nin bölgede tek başına hâkimiyet kurmayı amaçlaması, diğer müttefikleri rahatsız etmiştir.
dc.identifier.urihttps://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92080
dc.language.isotr
dc.publisherAnkara Üniversitesi
dc.subjectMustafa Kemal Paşa
dc.subjectNoel
dc.subjectİngiliz
dc.subjectAşiretler
dc.subjectKürtler
dc.titleİngiliz İstihbaratçısı Noel Ve Güneydoğu Anadolu’daki Faaliyetleri
dc.typeArticle

Files

Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
10.33171-dtcfjournal.2023.63.1.4-2973048.pdf
Size:
896.75 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
Name:
license.txt
Size:
1.71 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description: