Yarı-kapalı seralarda iklimlendirme parametrelerinin değerlendirilmesi
Özet
Dünyadaki iklim değişikliği ve artan enerji fiyatları seraların daha verimli kullanılmasını ve üretimin yılın tamamına yayılma zorunluluğunu doğurmuştur. Bu tezin amacı dünyada klasik tipteki modern seraların yerine ikame edilebilecek yarı-kapalı ya da tam-kapalı sera teknolojilerinin kullanılma olanakları üzerine çalışılmaktadır. Türkiye'de klasik seralar ile yarı-kapalı sera konsepti arasında çözüm olabilecek sera teknolojileri araştırılmaya başlanılmıştır. Türkiye'nin iklimsel verilerinin pek çok ülkeye kıyasla çok daha avantajlı olması nedeniyle yarı-kapalı teknik ile kontrol edilmesi iyi bir çözüm olarak görülmektedir. Özellikle plastik seralara uygulanabilecek bu teknik, seralardaki üretim sürecini 345 güne çıkarabilecektir. Seraların kurulum aşamasında yarı-yapalı teknoloji içerecek şekilde tasarlanmasının yanında mevcut seraların da bu konsepti karşılayacak şekilde adaptasyonu önemlidir. Bu noktada seraların kontrol tekniğinde de önemli değişiklikler yapılması gerekecektir. Klasik modern sera koşulu ya da yarı-kapalı sera koşuluna geçilebilmesi için karar mekanizmalarına ve parametrelerine ihtiyaç vardır. Bu amaçla Türkiye'de yarı-kapalı (multiklima ya da polyclima) teknik olarak yerli geliştirilen yarı-kapalı sistemlerin kontrol algoritmalarının oluşturulabilmesi için gerekli parametrelerin değerlendirilmesi ve geçiş safhalarının belirlenmesine yönelik veriler tez kapsamında incelenmiştir. Mersin ilinde kurulmuş olan yarı-kapalı sera ileri teknoloji cihazlar kullanılarak hem enerji maliyeti düşürülmüş hem de üretim verim yükseltmiştir. Bilindiği gibi üretimdeki maliyetler arasında ısıtma veya soğutma en önemli kalemi oluşturmaktadır. Özellikle geleneksel seralarda enerji kaybının fazla olması nedeniyle sera iklimi istenildiği kadar kontrol edilememekte ve dolayısıyla ürün kalite ve miktarına etkili olmaktadır. Kapalı ve yarı-kapalı seralarda iç ve dış hava dengesi kontrol edilebildiği için çok soğuk ya da sıcak havalarda oransal bir kontrol sağlamak mümkün olabilmiştir.