Yerli olarak tasarlanmış ve üretilmiş 'derin iç altıgen şekilli implant gövde ve destek bağlantılarının' çiğneme kuvvetleri altındaki davranışlarının değerlendirilmesi
Abstract
Kayıp dişlerin yerinin dişi taklit eden biyouyumlu materyaller ile doldurulması geçmişten günümüze pek çok farklı şekilde kullanılmıştır. Osseointegrasyonun sağlanmasıyla birlikte dental implantlar, kayıp dişlerin yerini almakta ve başarılı bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir. İmplantın kemik ile uyumunun yanısıra implant bileşenlerinin birbiri ile uyumu protetik rehabilitasyonun başarısını etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, yerli olarak tasarlanmış ve üretilmiş özellikli bir bağlantıda Düz ve Açılı standart fabrikasyon destekler ile Universal Ti-Base ve CAD/CAM desteklerin kullanımında implant-destek bağlantısının in-vitro yükleme karşısındaki biyomekanik davranışları ile kırılma yer ve seviyelerini karşılaştırmaktır. Bu amaçla, yerli olarak tasarlanmış ve üretilmiş NucleOSSTM T6 Kemik seviyeli implant (Türkiye) kullanılmıştır. İlk grupta Ti Grade5 Düz destek, 2. Grupta 25° Açılı Ti Grade5 fabrikasyon destek, 3. Grupta CAD/CAM destek ve 4. Grupta Universal TiBase döküm destek kullanılmıştır. İmplantlar iki farklı çapta (3,5 ve 4,8 mm) kullanılmış ve örneklerin her biri implant üzerine elle (manual) veya tork aleti kullanılarak sabitlenmiştir. Grup başına 9, toplamda 144 örnek kullanılmıştır. Oluşturulan düzeneklere çiğneme simülatörü ile yükleme yapmak için protetik üst yapı olarak metal kronlar kullanılmıştır. Bir gün arayla iki kez 30 Ncm değerle torklanan veya elle sıkıştırılan üst yapılara kronlar simante edilmiş veya vidalanmış, Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'nde bulunan Mikro-CT cihazı Bruker SkyScan 1275 (Bruker, SkyScan, Kontich, Belgium) ile ilk çekimler yapılmıştır. İlk çekimleri tamamlanan her bir örneğin, çiğneme simülatörü (Esetron, Türkiye) uygulamasında 1 000 000 döngüde dört yıllık kullanımı simüle edilmiştir. Tüm düzenekler, hareket artefaktından kaçınmak için silindir bir kalıp içinde vertikal konumda sabitlenmiştir. Yükleme sonrası implant-destek temas alanlarını ölçmek ve olası mikroboşlukları tespit etmek için yeniden Mikro-CT kullanılmıştır. Daha sonra taranmış her bir numunenin ayrı ayrı rekonstrüksiyonu (NRecon, Versiyon 1.6.7.2, Skyscan, Kontich, Belgium, 2020) yazılımı ile yapılmıştır. Bu esnada çekim sırasında ortaya çıkabilecek başka radyolojik artefaktlar bu yazılımla giderilmiştir. Rekonstrüksiyon numunelerin projeksiyonları elde edildikten sonra projeksiyonlar CTAn (CTAn, Versiyon 1.17.7.2, Skyscan, Kontich, Belgium, 2020) yazılımına matematiksel analizlerin yapılması için aktarılmıştır. Sonrasında örnekler TS ISO 14801;2007 nolu standarta uygun olarak maksimum kırılma değerlerinin tespiti için 1 mm/dakika hızla universal test cihazı (Lloyd-LRX; Lloyd Instruments, Fareham, UK) kullanılarak baskı testine tabii tutulmuştur. Örneklerin kırılma veya eğilme durumu fakültemiz araştırma laboratuvarında bulunan Işık mikroskobu (Leica MZ 12, Heerbrugg, Switzerland) kullanılarak kayıt altına alınmıştır. Çalışmamızın sonucunda bağlantı vidasının destek ile çiğneme simülasyonu öncesi ve sonrası uyumuna bakıldığında; sagital kesit ve koronal kesit değerlendirildiğinde genel olarak fabrikasyon Düz destekler ile Universal Ti-Base destekler daha sıkı bir bağlantı aralığı sergilerken Açılı desteklerin bağlantısının daha zayıf olduğu fark edilmiştir. İmplant gövde genişliğinin vida bağlantısı üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı düşünülmektedir. Vida son dişlerinin implant gövdesi içerisindeki uyumu açısından bakıldığıda da tüm gruplar içerisinde en iyi sonuç genellikle Universal Ti-Base desteklerde elde edilmiştir. Vida dişerinin uyumu açısından en uyumsuz grup ise CAD/CAM grubu olarak gözlenmiştir. Destek temas alanlarının implant gövdesi ile çiğneme simülasyonu öncesi ve sonrası uyumuna bakıldığında; genellikle en sıkı bağlantı değerlerinin vida uyumuna oranla daha belirgin ölçüde CAD/CAM ve Düz desteklerin oluşturduğu gözlenmiştir. Destek ile implant gövdesi iç yüzeyinin yatay yöndeki ilişkisi değerlendirildiğinde de yine fabrikasyon Düz desteklerin daha sıkı bir bağlantı sergiledikleri gözlenmiştir. Çiğneme simülatörü sonrası ölçümü yapılan noktalardaki tüm mikro-boşluk değerlerinde artış olduğu gözlenmiştir. Kırma değerleri dikkate alındığında genel olarak en istikrarlı yüksek dayanım değerlerinin özellikle elle sıkıştırılan gruplarda CAD/CAM örneklerde olduğu, 30 Ncm torkla sıkıştırılan örneklerde ise fabrikasyon olarak üretilen Açılı desteklerde olduğu gözlenmiştir. İmplant-destek bağlantı dirençlerinin implant gövdesinin kalınlığından ve vidayı sıkma protokolünden etkilendiği görülmüştür. Buna göre aynı koşullar altında daha kalın implantlar daha ince olanlara oranla daha yüksek kuvvetler altında kırılıp daha fazla dayanıklılık sergilerken 30 Ncm altında tork anahtarı ile vidayı sıkıştırmanın, elle sıkıştırmaya oranla bağlantı dayanımını çok önemli ölçüde arttırdığı tespit edilmiştir