Boşanmaya uyum programının tek ebeveynli ailelerin boşanmaya uyumu ve aile yaşam doyumlarına etkisi
Abstract
Bu araştırmada, boşanma yoluyla oluşan tek ebeveynli aileler için geliştirilen Tek Ebeveynli Aileler için Boşanmaya Uyum Programı' nın (TEBUP) boşanmaya uyum ve aile yaşam doyumuna etkisi incelenmiştir. Araştırmaya yasal olarak boşanmış, boşanmasının üzerinden altı aydan az üç yıldan fazla zaman geçmemiş ebeveynler ile velayetini aldıkları 9-15 yaş arası çocukları katılmıştır. Araştırmada deneysel desenlerden ön test, son test, izleme kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Çocukların Boşanmaya Uyumu Ölçeği- Aile Formu (ÇBUÖ-Aile Formu) geliştirilmiştir. Araştırma grubunda 14 aile bulunmaktadır. Bu ailelerin 7' si deney 7' si kontrol grubunda yer almaktadır. Hem deney hem de kontrol grubunda 7 ebeveyn, 10 çocuk bulunmaktadır. Deney grubuna beş oturum ve bir izleme oturumundan oluşan TEBUP uygulanmıştır. Veri toplama araçları olarak Yetişkin Boşanmaya Uyum Ölçeği (YBUÖ), Çocukların Boşanmaya Uyumu Ölçeği- Aile Formu (ÇBUÖ-Aile Formu) ve Aile Yaşam Doyumu Ölçeği (AYDÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde Mann Whitney U testi ile Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılmış ayrıca bireysel değişimlerin anlamlılığını göstermek amacıyla Klinik Anlamlılık testi yapılmıştır. Araştırmada, programın etkililiğine yönelik deney grubunun görüşleri incelenmiştir. Bu görüşler yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak alınmıştır. Buradan elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda TEBUP' un tek ebeveynli ailelerin boşanmaya uyumu ve aile yaşam doyumlarını artırmada etkili olduğu ve 6 hafta sonra da bu etkinin sürdüğü tespit edilmiştir. Elde edilen nitel verilere göre TEBUP, ebeveynlerin ve çocukların aile içinde ve sosyal yaşamlarında boşanmaya uyumlarını ve aile yaşam doyumlarını artırmaya yönelik değişiklikler meydana getirmeye başlamıştır. Elde edilen bulgular sunularak alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır. Araştırmacılara, araştırma ve sonuçlara dayanılarak öneriler sunulmuştur.
