TIMSS 2019 matematik başarısına ilişkin duyuşsal özelliklerin cinsiyete göre ölçme değişmezliğinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, TIMSS 2019 Türkiye matematik uygulamasındaki duyuşsal özelliklerinin cinsiyet değişkenine göre ölçme değişmezliğini sağlayıp sağlamadığını incelemektedir. Araştırmanın örneklemini, 2019 yılında TIMSS araştırmasına katılan 4048 8. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri TIMSS'in uluslararası internet sitesinden indirilmiştir. Araştırmadaki veri toplama araçları; okula ait olma duygusu ölçeği, matematitkte kendine güven ölçeği, matematiği sevme ölçeği ve matematiğe değer verme ölçeğidir. Ölçme değişmezliğini incelemek için geçerlik analizleri kapsamında Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Güvenirlik bağlamında Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Buna göre, araştırmada yer alan dört ölçekten sadece matematikte kendine güven ölçeği doğrulayıcı faktör analizi (DFA) sonucunda doğrulanamamıştır. Bu nedenle matematikte kendine güven ölçeğinin ölçme değişmezliği incelenemezken diğer üç ölçek ölçme değişmezliği kapsamında incelenmiştir. Araştırma verilerinin ölçme değişmezliği, Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) tekniklerinden biri olan Çoklu Grup Doğrulayıcı Faktör Analizi (ÇG-DFA) ile test edilmiştir. Analizler sonucunda, matematiği sevme ve matematiğe değer verme ölçeklerinde katı değişmezlik modeli sağlanırken, okula ait olma duygusu ölçeğinde güçlü değişmezlik/ölçek değişmezliği modeli sağlanmıştır. ÇG-DFA uygulanan üç ölçek için cinsiyete göre yanlılıkların olmadığı ve cinsiyete göre ortalama puanların karşılaştırılabilir olduğu sonucuna varılmıştır. Bu bağlamda okula ait olma duygusu, matematiği sevme ve matematiğe değer verme ölçeklerinin cinsiyete göre farklılıkları belirlemede geçerli ölçekler olduğu söylenebilir.