Paylı mülkiyette paylaşmayı isteme hakkı ve bu hakkın sınırları

Abstract

Paylaşmayı isteme hakkı, paylı mülkiyette her paydaşa tanınmış bir haktır. Bu hakkın niteliği, hakkın kullanıldığı durumlarda diğer paydaşların hukuki durumu, paylı mülkiyet ilişkisinin sona ereceği zaman gibi konularla birlikte özellikle bu hakkın sınırlandırıldığı haller çalışma konumuz olarak belirlenmiştir. Konu bütünlüğünün sağlanması açısından incelememiz Türk Medeni Kanunu'nun 698 inci maddesi kapsamı ile sınırlı olarak yapılmıştır. Çalışmamızın ilk bölümünde paylaşmayı isteme hakkının tanımı ve hakkın hukuki niteliği hakkında doktrinde ileri sürülen gerek mülga Medeni Kanun gerekse TMK kapsamında ileri sürülen görüşler çerçevesinde ele alınmaya çalışılmıştır. Yine hakkın kullanılması durumunda paylı mülkiyet ilişkisinin sona ereceği zaman ile ilgili gerek doktrin gerekse uygulamada ortaya çıkan fikirler üzerine değerlendirme yapılmış, hakkın kimler tarafından kullanılabileceği ve özellik arz etmesi sebebiyle bazı özel kişiler bakımından hakkın kullanılıp kullanılamayacağı incelenmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise paylaşmayı isteme hakkının TMK'nun 698 inci maddesinde düzenlenen sınırlamaları incelenmiştir. Bu kapsamda mülga MK ile TMK arasındaki düzenlemeler arasındaki farklılıklar ortaya konularak, doktrinde ileri sürülen görüşlere de detaylı olarak yer verilmiştir. Paylı mülkiyetin devamı sözleşmesine ilişkin olarak TMK ile getirilen şekil şartı ve şerh imkânına ilişkin olarak doktrinde ortaya konulan fikirler incelenmiş ve görüşümüz belirtilmiştir. Doktrinde üzerinde çokça tartışma bulunan sürekli amaca özgüleme kavramı ile özellikle zaman içerisinde uygulamada bu kavrama dayanılarak ortaya çıkmış bazı özel uygulamalara da değinilmiştir. Uygun olmayan zamanda hakkın kullanılamayacağına ilişkin son paylaşma engeli de gerek doktrindeki görüşler gerekse içtihatlarda engelin nasıl uygulandığı belirtilerek incelenmeye çalışılmıştır.