Bir bilme biçimi olarak tekniğin eleştirisi: Teknolojik determinist kuramlar bağlamında iletişim teknolojilerinin bugününü okumak

Abstract

Bu tez, iletişim çalışmalarında oldukça önemli bir kuram olan teknolojik determinizmin, bugüne kadar işlenmemiş olan bir modern epistemolojiden beslendiğini ortaya çıkarmaya çalışmaktadır. Bu, iki amaçla yapılmak istenmektedir. İlk olarak teknolojik determinizmin çoğu zaman düşünüldüğü üzere basit bir ideolojik konum veya düşünsel hata olmadığını göstermektir. Belirli kavramsal ve düşünsel aparatlarıyla teknolojik determinizm, insan, toplum, doğa, bilim ve teknik ilişkisi hususunda hala önemli ve güçlü bir epistemolojik konumlanmanın medya çalışmalarındaki yüzüdür. İkinci olarak ise bu konumlanmaya dayalı teknolojik determinizmin, yine çoğu zaman düşünüldüğü üzere gelip geçici bir teorik furyanın ürünü olmadığını göstermektir. Teknolojik determinizm, bu epistemolojik konumlanmanın kabulleriyle hesaplaşılmayan her durumda aktif olarak zihinlerde yer almaktadır. Teknolojilerden önce ve teknolojilerden sonra hayatın aynı olmadığı yönündeki basit gündelik düşüncelerden, teknolojinin insanı insan olmaktan çıkaracağını ve robotik bir dünyada teknoloji hakimiyetli toplumlar geleceğini öngören fütürist düşüncelere kadar hala etkindir. Bunun nedenleri, sonuçları ve anlamları üzerine doğru düşünmek için, teknolojik determinizmin bu epistemolojik konumlanma ile ilişkisinde bugününü incelemenin elzem olduğu düşüncesi, bu tezin esasıdır.