Zeytin karasuyu ortamında mikrobiyal karotenoid üretimi
Abstract
Gerçekleştirilen yüksek lisans tez çalışmasında, birim fiyatları yüksek ve tıp alanı ile farmasötik, kozmetik ve kimya endüstrileri açısıdan önemli bileşikler olan karotenoid ve lipitlerin gıda endüstrisi atığı olan zeytin karasuyu (ZK) ortamında Rhodotorula glutinis kullanılarak yüksek verimde üretimi için biyoteknolojik proses koşulları araştırılmıştır. Kesikli işletimlerde; ZK derişimi, başlangıç pH değeri, sıcaklık, aydınlatma, üre derişimi, gliserol derişimi, çoğalma süresi ve ZK bileşiminin etkisi incelenmiştir. Toplam karotenoid içeriği spektrofotometrik, toplam lipit içeriği gravimetrik olarak belirlenmiştir. 150 rpm ve 30oC‟de, hücre çoğalması, karotenoid ve lipit üretimi için uygun ZK derişiminin %100 ZK olduğu belirlenmiş ve bu ortamda diğer parametrelerin etkileri incelenmiştir. Karotenoid ve lipit üretimi için optimum sıcaklık ve başlangıç pH değeri 30oC ve 5.04 olarak belirlenmiştir. Aydınlatma yapılan ortamda karotenoid içeriği 1.57, lipit içeriği ise 1.60 kat artmıştır. İncelenen üre derişimleri arasında en yüksek toplam karotenoid (173.69 µgkarotenoid/ghücre) ve lipit içeriği (%15.12) üre eklenmeyen ortamda elde edilmiştir. Optimum gliserol derişiminin %3 (a/h) olduğu ve bu durumda karotenoid ve lipit içeriklerinin 156.52 µgkarotenoid/ghücre ile %34.10 olduğu bulunmuştur. Düşük fenol derişimine sahip ZK ortamında çoğalan hücrelerin karotenoid ve lipit içeriği 63.92 µgkarotenoid/ghücre ve %8.07 iken aynı koşullarda yüksek fenol derişimli ZK ortamında çoğalan hücrelerde bu değerlerin artarak 92.15 µgkarotenoid/ghücre ve %12.05 olduğu görülmüştür. Çalışmada en yüksek karotenoid (192.09 µgkarotenoid/ghücre) ve lipit (%41.40) içeriklerine %3 gliserol ilave edilmiş, üre içermeyen ZK (düşük fenol derişimi) ortamında 150 rpm ve 30oC koşullarında 8 gün çoğalan hücrelerde ulaşılmıştır. Maksimum hücre derişimi 15oC‟de 1 g/L üre ilave edilmiş ZK (düşük fenol derişimi) ortamında 8.67 g/L olarak elde edilmiştir