Scorzonera parvıflora JACQ. üzerinde farmakognozik araştırmalar

Abstract

Dünyada çok geniş bir kültürü olan Asteraceae yani papatyagiller familyasının bir üyesi olan Scorzonera parviflora tuzlu toprağı seven 800-1500 m rakımlarda yetişen çok yıllık otsu bir bitkidir. Tuzlu bataklıkları seven bu tür İspanya'dan Balkanlar'a, Balkanlar'dan Anadolu ve Orta Asya'ya kadar birçok çoğrafya da yetişmektedir. S. parviflora diğer Scorzonera türleri gibi Avrupa, Asya ve Türk geleneksel tıplarında mide rahatsızlıkları, ağrı kesici, göğüs hastalıkları, böbrek hastalıkları, hipertansiyon ve diyabet gibi pek çok hastalıkta kullanılmaktadır. Çalışmamızda Scorzonera parviflora'nın kök kısımları metanol ile ekstraksiyonu yapılmış ve kolon kromatografisi ve YPSK kullanılarak izolasyon çalışmaları yapılmıştır. İzole edilen bileşiğin yapısının çözümlenmesinde 1H-NMR ve SK/KS spektroskopik tayin yöntemleri kullanılarak SPKEA-1, SPKEA-2 ve SPKEA-3 bileşikleri tespit edilmiştir. Sıvı-sıvı ekstraksiyon sonucunda elde edilen kloroform, etil asetat, petrol eteri ve su fazlarının ve kolon kromatografisi sonucu elde edilen fraksiyonların antioksidan aktiviteleri ABTS ve DPPH radikallerini süpürme kapasitelerine bakılarak incelenmiş, etil asetat fazının yüksek antioksidan aktiviteye sahip olduğu tespit edilmiş ve o fazdan izole edilen bileşiklerden SPKEA-1'in skopolin bileşiği olduğu tespit edilmiştir. İzole edilen SPKEA-2 bileşiğinin ise diğer bileşiklere nazaran en yüksek antioksidan aktiviteye aktiviteye sahip olduğu gözlenmiştir.