Çok boyutlu ölçekleme yöntemlerinin farklı benzetim koşullarında karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırmada, ALSCAL ve PROXSCAL çok boyutlu ölçekleme yöntemlerinde stres değeri ve RSQ uygunluk katsayısının model-veri uyumu açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. İki kategorili (1-0) çok boyutlu yapılarda model veri uyumu, boyut sayısı (2, 3 ve 4), boyutlar arası korelasyon (0.10, 0.30 ve 0.50), örneklem büyüklüğü (100, 250 ve 500) ve madde sayılarının boyutlardaki dağılımı değişimlenerek incelenmiştir. Veriler, toplam madde sayısı ve model parametreleri sabitlenerek, basit yapıda çok boyutlu üç parametreli lojistik modelde türetilmiştir. Boyut sayısı, boyutlar arası korelasyon, örneklem büyüklüğü ve madde sayılarının boyutlara dağılımın değişimlenmesi sonucunda 54 farklı deneysel koşul oluşturulmuştur. Her bir koşul için 25 tekrarla ALSCAL ve PROXSCAL yöntemlerine göre analizler yürütülmüş, model-veri uyumuna yönelik stres ve RSQ değerleri elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, PROXSCAL yönteminin ALSCAL yöntemine göre stres değerini daha iyi indirgediği ve model-veri uyumunun görece daha iyi olduğu belirlenmiştir. Stres değeri boyut sayısı, örneklem büyüklüğü ve boyutlara madde dağılımına duyarlıdır. Boyut sayısı veya örneklem büyüklüğü arttıkça stres değeri azalırken, model veri uyumu artmaktadır. Her bir boyuta yer alan madde sayısı birbirine eşit veya yakın olduğunda stres değeri etkilenmezken boyutlardaki madde sayısı farklılaştığında stres değeri artmakta ve model veri uyumu azalmaktadır. Boyutlar arası korelasyon değişimi stres değerini etkilememektedir. RSQ uygunluk katsayısı model-veri uyumunun belirlenmesinde ayırt edici değildir. Anahtar Sözcükler: Çok Boyutlu Ölçekleme, ALSCAL, PROXSCAL, simülasyon.