Seyhan Nehri havzası'nın yukarı kesiminin kuvaterner'deki evrimi

Abstract

Çalışmanın amacı, Seyhan Nehri Havzası'nın yukarı kesiminde kalan Tomarza ve Uzunyayla Havzaları'nın dış drenaja bağlanma sürecini açıklamaktır. Bu amaçla Tomarza ve Uzunyayla Havzaları'nda arazi çalışmaları yapılmış, göl ve akarsu birimleri ve doğrudan bu birimler ile ilişkili olan Valibabatepe İgnimbiriti arasındaki ilişki arazide saptanmış ve ilgili literatür incelenmiştir. Yapılan incelemeler Üst Miyosen-Erken Pliyosen döneminde Tomarza ve Uzunyayla Havzaları'nın kapalı birer havza olduklarını göstermektedir. Elde edilen bulgular bu Üst Miyosen-Erken Pliyosen yaşlı kapalı havzalar ve bu kapalı havzalardaki göllerin Seyhan Nehri'nin geriye aşındırma süreci ile kapıldığını göstermektedir. Bulgular yaklaşık 2.7 My öncesine tarihlendirilmiş olan Valibabatepe İgnimbiritinin Zamantı Nehri'nin en eski seki deposunu ve göl depoları üzerinde gelişmiş olan paleosol katmanını örtmesi Seyhan Nehri'nin bu ignimbiritin sahaya yerleşmesinden çok önce havzayı kaptığını gösterir. Diğer taraftan göl depolarını örten ve yaklaşık 4.7 My öncesine tarihlendirilmiş olan bazalt akıntıları bu kapma sürecinin Erken Pliyosen'de meydana geldiğini gösterir. Elde edilen verilere göre Zamantı Çayı'nın vadisini kazma hızı 4.7 My'da yaklaşık 0.02 mm/yıl olarak gerçekleşmiştir.