Antifungal etkili naftifin hidroklorür'ün spektrofotometrik ve HPLC yöntemleriyle kantitatif analizi
Abstract
Bu tez kapsamında antifungal etkili Naftifin HCl'nin analitik incelenmesinde kromatografi ve spektrofotometri analiz yöntemleri geliştirilmiştir. IR spektrumu, UV spektrumu ve erime noktası tayini ile Naftifin HCl'nin safsızlık kontrolü yapılarak yeterli saflıkta olduğu gözlenmiştir. UV-GB spektrofotometrede 230 - 350 nm dalga boyları arasında tarama yapılarak maksimum absorbans 255 nm dalga boyunda ölçülmüştür. Doğrusallık, doğrusal aralık, LOD, LOQ ve doğruluk (geri kazanım) parametreleri incelenerek geliştirilen spektrofotometri yöntemi valide edildi. Spektrofotometri yönteminde doğrusal regresyon kalibrasyon eğrisi 6,476-32,380 µg/mL Naftifin HCl konsantrasyon aralığında doğrusal olduğu saptanmıştır. Doğrusal regresyon denklemi A=0,0671.C-0,0561, determinasyon katsayısı (R2) 0,999, LOD 1,307 µg/mL ve LOQ 3,959 µg/mL saptanmıştır. Doğruluk ve duyarlılık değerlendirmesinde en düşük geri kazanım %98,7, en yüksek geri kazanım %102,62, ortalama geri kazanım %100,22 ve BSS ise %1,492 saptanmıştır. HPLC analizleri UV-GB dedektörlü ters faz sıvı kromatografisi kullanılarak yapılmıştır. Optimal kromatografik koşullar; 25 ºC kolon sıcaklığı, 1,50 mL/dk akış hızı, 254 nm dalga boyu, Asetonitril:Su:Trietilamin (800:200:0,2; h/h/h) karışımı hareketli faz, Supelco C-18 (5 µm, 15 cm x 4,6 mm) kolonu ve 10 µL enjeksiyon hacmi olarak belirlendi. Alıkonma zamanı, kapasite faktörü, kolon etkinliği, kuyruklanma faktörü ve pik asimetrisi parametreleri incelenerek sistem uygunluk testleri yapıldı. Seçicilik ve spesifiklik, doğrusallık, doğrusal aralık, LOD, LOQ, duyarlılık, doğruluk (geri kazanım) ve kesinlik parametreleri incelenerek geliştirilen HPLC yöntemi valide edildi. HPLC yönteminde doğrusal regresyon kalibrasyon eğrisi 16,19 – 48,26 µg/mL Naftifin HCl konsantrasyon aralığında doğrusaldı. Doğrusal regresyon denklemi y=239,43x+51,455, determinasyon katsayısı (R2) 0,999, LOD 3,703 µg/mL, ve LOQ 11,221 µg/mL saptandı. Doğruluk ve duyarlılık değerlendirmesinde en düşük geri kazanım % 98,86, en yüksek geri kazanım %101,07, ortalama geri kazanım %99,88 ve BSS ise %0,94 saptanmıştır. Kesinlik değerlendirmesinde orta-kesinlik BSS %0,463 ve tekrarlanabilirlik BSS %0,062 saptanmıştır. Geliştirilen HPLC ve UV-GB spektrofotometre yöntemleriyle Exoderil® kremde Naftifin HCl etken madde miktar tayini yapılmıştır. Yüksek orandaki geri kazanım, yöntemlerin ilaç formülasyonunda bulunan katkı maddelerinden ve yardımcı maddelerden etkilenmediğini ve geliştirilen yöntemlerin geçerli ve uygulanabilir olduğunu göstermiştir. Geliştirilen ve valide edilen yöntemler etken madde ve farmasötik preparatta Naftifin HCl miktar tayininde başarılı olmuştur. Naftifin HCl etken maddesinin ters faz HPLC ve spektrofotometrik yöntemler kullanılarak miktar tayini analizi yönünde çalışma bulunmaması nedeniyle geliştirilen yöntemler orijinaldir. Ayrıca geliştirilen bu yöntemler basit, ekonomik ve zaman kaybına neden olmadığı için kalite kontrol laboratuvarlarında kullanılabilir.
