SARS-CoV-2 spike proteinine karşı monoklonal antikor geliştirilmesi
Abstract
Dünya Sağlık Örgütü'nün 2019 Aralık ayında SARS-CoV-2 virüsünü resmen tanımlaması ve global pandemi etiyolojik ajanı olarak ilan etmesinden sonra, dünya genelinde yaklaşık 2 milyon kişinin ölümüne sebep olan ve 100 milyon kişiyi enfekte eden COVID19, tüm dünyada hız kesmeden etkisini sürdürmeye devam etmektedir. Ülkeler arasında tedavi yönergeleri değişiklik gösterse de henüz virüse özel geliştirip onaylanmış kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bu etiyolojik ajana karşı özel bir tedavi yönteminin bulunmaması dolayısıyla, dünya genelinde enfekte olmuş kişiler, pandeminin kontrol altına alınabilmesi için, sosyal izolasyonla karantina altında tutulmaya çalışılmış ve mevcut ilaçlarla virüs üzerinde etkinliği net olarak bilinmeden tedavi edilmiştir. Tedavide yüksek doz ilaç kullanımı sistemik yük oluşturmuş ve akut böbrek, karaciğer hasarı, sekonder enfeksiyonların gelişmesi gibi sistemik hasarlara yol açmıştır. Özellikle de multipl kronik hastalığı olan bireylerde tedavinin yetersiz kalması ciddi dezavantajları da beraberinde getirmiştir. Mevcut durum COVİD19 a karşı kullanılabilecek spesifik bir ajan/antikor geliştirilmesi yönündeki ihtiyacın aciliyetini vurgulamıştır. Bu konuda yürütülen bilimsel araştırmalardan elde edilecek veriler, hem virüsün daha iyi tanınmasını sağlama hem de global kullanım potansiyeline sahip biyoteknolojik ürün geliştirme ihtimali taşıdığından kritik seviyede önemlidir. Bu tez çalışmasında, SARS-CoV-2 virüsünün bağlanma füzyon ve hücresel girişinde önemli rol oynayan Spike (S) proteinine karşı hibridoma teknolojisi ile 146 klon toplandı. Pozitifliği kanıtlanan 8 klon içinden, IgG1 kappa isotipinde yüksek doz monoklonal antikor üreten 3 adet klon seçildi.. İndirekt ELISA testinde en yüksek pozitifliği veren klonun ürettiği antikor saflaştırıldıktan sonra immünblotlama ile inaktif virüs üzerinde etkinliği doğrulandı. Üretilen monoklonal antikorun nötralizan etkisi 1x10-8 titrasyonda SARS-CoV-2 virüsü ile inoküle edilen Vero E6 hücreleri kullanılarak araltırıldı. İnoküle Vero E6 hücrelerinde sitopatik etki gözlemlendiğinden mevcut antikorların nötralizan etkiye sahip olmadığına karar verildi. Çalışma ürünü olarak elde edilen bu antikor, humanizasyonu sonrasında pasif immünizasyon geliştirmede kullanılacak önemli biyoteknolojik ajan olacaktır.