Rusçadan Türkçeye basın çevirilerinde söz sanatları
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Rus basın dilinde söz sanatları kullanımının ve Türkçeye çevirilerinin ne şekilde gerçekleştiğini ve ifadeye kattığı anlamı Rus ve Türk basınından örneklerle ortaya koymaktır. Bu çalışmada, uluslararası iletişimin sağlanmasında büyük öneme ve etkiye sahip olan haber çevirileri Rusça-Türkçe dil çiftinde söz sanatları kullanımı ekseninde ele alınmıştır. Haberlerin Rus basınından Türk okuyucular için çevrilmesi sürecinde kaynak dilde kullanılan söz sanatlarının hedef dilde ne şekilde aktarıldığı karşılaştırmalı betimleyici bir çalışmayla ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, inceleme için kaynak haberler ve çeviri haberler dijital basından elde edilmiştir. İnceleme için örneklerin seçiminde kaynak metinlerde söz sanatlarının yer aldığı belirlenerek çevirilerindeki durum karşılaştırılmıştır. Cümle ve metin düzeyinde incelenen örnekler sonucunda Rusça basın dilinde söz sanatları kullanımı ve Türkçeye çevirilerinin üslup ve anlamsal özellikleri ortaya konulmuş olup, Rusça ve Türkçede söz sanatları kullanımının sözcük düzeyinde anlamsal eşdeğerliliğinin sağlandığı ancak stilistik figürlerin sözdizimsel açıdan farklılıklara sahip olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda Rus basın dilinde en sık kullanılan söz sanatlarının metafor, epitet, küçültme, kapsamlama mecazları ve paralellik ve tezat figürleri olduğu, bunların çevirilerinde ise genellikle sözcüğü sözcüğüne çeviri ve değiştirme stratejisinin kullanıldığı belirlenmiştir.
