Ürdün'deki İslami hareketlerin siyasallaşması: Müslüman Kardeşler Partisi

Abstract

Bu çalışma, en önemlisi Ürdün siyasi sistemi ile Müslüman Kardeşler hareketi arasındaki ilişkiyi 1989'dan 2022'ye kadar incelemek olan bir dizi hedefi taşımaktadır. Ürdün rejimi ile Müslüman Kardeşler Hareketi arasındaki yakınlaşma ve ayrışma nedenlerinin analizine de katkıda bulunmaktadır. Bu çalışma, siyasi olayların yaşanış sürecini ve bu olaylar arasındaki ilişkiyi anlamak için tarihsel yöntemden yararlanmıştır. Çalışmanın ilk kısmında reformist Selefilik ve cihatçı Selefilik gibi farklı siyasi İslami hareketler anlatılmaktadır. Aynı zamanda, Selefi hareket ile Müslüman Kardeşler Hareketi'nin Ürdün'de yayılmaları ve siyasi çalışmalara katılımları açısından bir karşılaştırma yapılmıştır. Ayrıca Ürdün'de ortaya çıkan, ancak son zamanlarda gayri resmi hale gelen, İslami hareketlerden Hamas ve İslami Kurtuluş Partisi'nden de söz edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada Ürdün'de ortaya çıkan bazı İslami şahsiyetlerin isimlerine değinilmiş ve Müslüman Kardeşler ile ideolojik olarak farklılık gösterseler de, onlarla ortak yönleri olduğu görülmüştür. Yine, İslami Hamas hareketinin Ürdün rejimi ile Müslüman Kardeşler arasındaki ilişkiyi etkilemedeki rolü gibi ortak siyasi konulara odaklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda Ürdün'deki siyasi reformdan ve ulusal diyalog yoluyla demokrasiye ulaşmanın olanaklarından bahsedilmiştir. Son olarak da Müslüman Kardeşler Hareketi'nin önderlik ettiği ulusal muhalefetin siyasi reform arayışındaki rolüne değinilmektedir.