Ankara tekesi spermasının nanopürifiye edilerek dondurulması

Abstract

Tez çalışmasının amacı, güncel bir yöntem olan nanopartiküller ile sperm seleksiyonunun Ankara tekesi spermasında uygulanabilirliğinin araştırılmasıdır. Nanopartiküller ile sperm seleksiyonu, ya da diğer adıyla nanopürifikasyon işlemi, günümüze kadar 37ºC sıcaklıkta; insan, boğa ve domuz sperması üzerinde denenmiş bir yöntemdir. Tez çalışması kapsamında, nanopürifikasyon yönteminin saha koşullarına adapte edilebilmesi açısından farklı sıcaklıklarda (37ºC, 21ºC ve 4ºC) uygulanmasının sperma kalitesi üzerindeki etkilerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Ön çalışma olarak doz optimizasyonu (1µg/ml, 5µg/ml, 10µg/ml ve 20µg/ml) yapılmıştır. Doz optimizasyon çalışmasının sonucunda, bilgisayar-destekli sperm analiz (CASA) ekipmanı parametreleri (total motilite-TM, progresif motilite-PM, eğrisel hız-VCL, doğrusal hız-VSL, eğrisel yol doğrusallığı-LIN, ortalama yol doğrusallığı-STR, kararsızlık-WOB, sperm başının sapma mesafesi-ALH, çapraz geçiş frekans ritmi-BCF ve hiperaktivite) açısından herhangi bir farklılık belirlenmemiştir (p>0,05). Bu nedenle, farklı sıcaklıklarda nanopürifikasyon çalışması aşamasında, daha önce nanopürifikasyon hakkında çalışma yapmış olan araştırıcılardan elde edilen bilgiler doğrultusunda 10µg/ml dozunda nanopartikül kullanılmıştır. Tez çalışması kapsamında kullanılan 3 Ankara tekesinden elektro ejakülatör yardımı ile 7'şer tekrar oluşturulacak şekilde sperma örnekleri toplanmış; bu örneklerin her biri taze sperma muayeneleri gerçekleştirildikten ve sulandırıldıktan sonra 4 gruba bölünmüştür. İlk grup kontrol grubu olarak belirlenmiş ve rutin prosedürler ile ekilibrasyon sonrası sıvı azot buharında dondurularak sıvı azot içerisinde saklanmıştır. İkinci gruba 37ºC'de, 3. gruba 21ºC'de ve 4. gruba 4ºC'de nanopürifikasyon işlemi uygulanmış; sonrasında bu gruplar da rutin prosedür doğrultusunda ekilibrasyonu takiben sıvı azot buharında dondurularak sıvı azot içerisinde saklanmıştır. Sperma örneklerinin çözüm-sonu motilite ve morfolojik parametreleri analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; 37ºC'de nanopürifikasyon işlemi sonrası kontrol grubuna göre TM (37ºC, %72,75; Kontrol, %60,48), PM (37ºC, %9,76; Kontrol, %5,15), VCL (37ºC, 58,31 µm/s; Kontrol, 39,80 µm/s), VSL (37ºC, 26,90 µm/s; Kontrol, 15,84 µm/s), LIN (37ºC, %45,42; Kontrol, %38,08) ve akrozom bütünlüğü (37ºC, %65,29; Kontrol, %32,02) parametreleri yüksek bulunurken (p<0,05); 21ºC'de nanopürifiye edilen sperma örneklerinin kontrol grubundan PM (21ºC, %9,82; Kontrol, %5,15), VCL (21ºC, 53,19 µm/s; Kontrol, 39,80 µm/s), VSL (21ºC, 26,17 µm/s; Kontrol, 15,84 µm/s), VAP (21ºC, 38,05 µm/s; Kontrol, 24,97 µm/s), LIN (21ºC, %47,61; Kontrol, %38,08), STR (21ºC, %68,03; Kontrol, %62,24), WOB (21ºC, %69,00; Kontrol, %62,10) ve akrozom bütünlüğü (21ºC, %49,10; Kontrol, %32,02) parametreleri açısından üstün olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Kontrol grubu ile 4ºC grubu arasında anlamlı bir farklılık oluşmamıştır (p>0,05). Bu bulgulara göre, teke spermasında nanopürifikasyon işleminin fertiliteyi etkileyen parametreler açısından faydalı olduğu ve nanopürifikasyon işleminin saha koşullarına adapte edilmesi açısından 37ºC'nin yanı sıra 21ºC sıcaklıkta da uygulanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.