Çağatayca Menākıb-ı Gavsiyye eserinin transkripsionu ve değerlendirilmesi
Özet
Evliya kerametlerinin anlatıldığı menakıpnameler İslamiyet sonrası Türk Edebiyatı'nın en önemli türlerinden birisi olmuş ve pek çok menakıpname korunarak günümüze kadar gelmeyi başarmıştır. Türk tasavvuf tarihinde oldukça mühim bir yer tutan ve pek çok evliyaya ev sahipliği yapmış Türkistan ile Doğu Türkistan'da da bu menakıpnameler kendisine yer bulmuştur. Söz konusu menakıpnameler geçtiğimiz son birkaç yüzyılda oldukça çalkantılı dönemler geçiren Doğu Türkistan coğrafyasındaki dini atmosferi anlamlandırabilmek ve tasavvufu bölge içerisinde doğru yere konumlandırabilmek adına araştırmacıya farklı bir bakış açısı sunmaktadır. XII. yüzyılda yaşamış olan Abdülkadir Geylani Bağdat doğumlu olmasına rağmen Doğu Türkistan'ı en fazla etkileyen evliyalardan bir tanesi olmuştur. Onun halifeleri tarafından bir tarikat haline getirilen Kadirilik Doğu Türkistan'da varlığını yüzyıllarca devam ettirmeyi başarmıştır. İşte bu çalışma 1849 yılında Doğu Türkistan'da Birinci Çin İstilası veyahut İsyanlar Yüzyılı olarak anılan oldukça karmaşık bir dönemde Çağatayca kaleme alınmış bir Kadiri menakıpnamesini transkribe edilmesini ve değerlendirilmesini kapsamaktadır. Çalışmanın amacı yukarıda da ifade edildiği üzere böyle bir mekanıbnameyi merkeze alarak dönemin dini ve tasavvufi hayatına ışık tutmaktır. Anahtar Kelimeler: Abdülkadir Geylani, Doğu Türkistan, Kadirilik, Tasavvuf