Kant'ın eleştirel felsefesinde güzel ve yüce kavramı
Özet
Bu tezin amacı, Immanuel Kant'ın eleştirel felsefesinde ortaya koyduğu fenomenal alan ve noumenal alan ile ilgili görüşlerinin bir sonucu olarak bu iki alan arasında açılan kapatılamaz bir nitelikte olan uçurumu yine eleştirel felsefesinde ele aldığı güzel ve yüce kavramları ile nasıl kapadığına ve ortadan kaldırdığına dair bir inceleme yapmaktır. Birinci bölümünde Immanuel Kant'ın eleştiri öncesi dönemine ait güzel ve yüce ile ilgili düşünceleri ve estetik anlayışının yanı sıra Kant'ın estetik anlayışını belirleyen felsefi ortam ele alınmaktadır. Ardından Kant'ın bilme yetileri ile isteme yetileri arasında bağlantıyı sağlayan yargı yetisiyle ilgili düşüncelerine yer verilmektedir. İkinci bölümde Kant'ın Yargı Yetisinin Eleştirisi bağlamında güzel kavramı incelenmektedir. Daha sonra Kant'ın güzele dair yaptığı analitik inceleme sonucunda neyin güzel olduğuna ilişkin verdiği tanımlar bağlamında güzel sanatları ele alması incelenmektedir. Ardından Kant'ın güzel sanatların bir doğa vergisi olan dehayla arasındaki ilişkiyi ele almasına ve feneomenal alan ile noumenal alan arasındaki bağlantıyı sağlayan güzel sanatlara ilişkin bölümlemeyle ilgili görüşlerine yer verilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise Kant'ın Yargı Yetisinin Eleştirisi bağlamında yüce kavramı incelenmektedir. Yücenin güzelle arasındaki ortak ve farklı yönlerine değinilmekte ve Kant'ın tıpkı güzel için yaptığı gibi yüce için de yaptığı analitik incelemeye yer verilmektedir. Ardından yüce ile güzel sanat arasındaki ilişki ele alınmaktadır. Tezin sonucunda ise gerek sanattaki güzelin gerek sanattaki yücenin deneyimi aşması öznenin fenomenal alandan noumenal alana geçişini sağladığından sanat yapıtının fenomenal alan ve noumenal alan arasında kapatılamaz bir nitelikte olan uçurumu kapattığına, ortadan kaldırdığına ulaşılmıştır.