Sanal gerçeklik uygulamasının diz osteoartritli yaşlılarda fiziksel fonksiyonlar, denge ve ağrı üzerindeki etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma; 65 yaş ve üzerindeki diz osteoartritli yaşlılarda sanal gerçeklik uygulamasının fiziksel fonksiyonlar, denge ve ağrı üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya Başkent Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezine başvuran, ACR kriterlerine göre bilateral diz osteoartiriti tanısı konmuş, 65 yaş ve üzerindeki (n=60 yaş ortalaması: 73,6±6,2, n=48 (%80)'i kadın ve n=12 (%20)'si erkektir) denek katıldı. Denekler basit rasgele yöntem ile randomize edilerek eşit sayıda iki gruba ayrıldı. Birinci grup (SG grubu=30) deneklere günlük fizyoterapi programı ile birlikte üç hafta boyunca haftada beş gün yaklaşık 20 dk "Microsoft Xbox 360 KinectTM" cihazı ile denge egzersizi verildi. İkinci gruptaki (Kontrol grubu) deneklere yalnızca fizyoterapi programı uygulandı. Sosyo-demografik ve klinik parametreleri kayıt edildi. Deneklere çalışmanın başında ve çalışmanın tamamlandığı üçüncü haftanın sonunda "Zamanlı Kalk ve Yürü Testi", "Sandalyede Otur-Kalk Testi", "De Morton Mobilite İndeksi (DEMMİ)", "Western Ontario and McMaster Üniversitesi Osteoartrit İndeksi (WOMAC)" ve "Fiziksel Aktivite Değerlendirme Anketi (FADA)" uygulandı. Elde edilen verilerin analizinde gruplar arasındaki farkın anlamlılığını değerlendirmek için sürekli değişkenlerde; Student-t Test, kesikli değişkenlerde ise; Ki-Kare testi uygulandı. Tekrarlayan ölçümler arasındaki fark ve randomize grupların bu farka etkisi 2x1 faktöriyel ANOVA ile değerlendirildi. Tüm istatistiksel analizler için güven aralığı p≤0,05 olarak kabul edildi. İstatiksel analiz sonuçlarına göre; gruplar arasında tedavi öncesi ve tedavi sonrası yapılan ölçümlerde, yaş ve VKI değerleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Grup içi ve gruplar arası yapılan karşılaştırmalar sonucunda, DEMMI, Zamanlı Kalk ve Yürü Testi, Sandalyede Otur-Kalk Testi, WOMAC ve FADA değerlerinde istatiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p≤0,05). İstatiksel analiz sonuçlarına göre Eta2' ler incelendiğinde bu anlamlı farklılıkların SG grubunda daha yüksel olduğu bulunmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçlar; fizyoterapi programıyla birlikte uygulanan kinect ile denge egzersizinin, yaşlıların fiziksel fonksiyonları, denge ve ağrıları üzerinde klasik fizyoterapi programlarından daha etkili olduğunu göstermektedir.