| dc.contributor.advisor | Keser, Alev | |
| dc.contributor.author | Şahin, Gülsüm | |
| dc.date.accessioned | 2023-03-16T12:24:30Z | |
| dc.date.available | 2023-03-16T12:24:30Z | |
| dc.date.issued | 2018 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/87770 | |
| dc.description.abstract | Tip 1 diyabette tıbbi beslenme tedavisinin önemli bir parçası olan diyet kalitesinin iyi olması ile metabolik kontrol ve optimal antropometrik ölçümler sağlanmakta ve kan lipid profili iyileştirilebilmektedir. Bu araştırma, Tip 1 diyabetli adölesanların diyet kalitesinin saptanması ve diyet kalitesinin belirli antropometrik ölçümler ve biyokimyasal parametreler ile ilişkisinin değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmaya, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi Çocuk Endokrin Polikliniği'nde takip edilen 10-19 yaş aralığındaki 110 Tip 1 diyabetli adölesan katılmıştır. Araştırmada bireylere ait genel bilgiler, antropometrik ölçümler, biyokimyasal bulgular, kan basınçları, beslenme alışkanlıkları, üç günlük besin tüketim kaydı sonucunda elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Verilerin istatistiksel analizinde p<0,05 anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin %51,8'i erkek ve %48,2'si kız olup yaş ortalamaları 14,0±2,40 yıldır. Erkeklerin Sağlıklı Yeme İndeksi-2010 toplam puan ortalaması 68,95±10,23, kızların ise 70,61±9,03'tür (p<0,05). Erkeklerin %86,0'sı, kızların %83,0'ü geliştirilmesi gerekli diyet kalitesine sahiptir. Tüm katılımcıların %15,7'si fazla ağırlıklı ve obezdir. İyi diyet kalitesine sahip tüm bireylerin HbA1c ortalaması, geliştirilmesi gerekli diyet kalitesine sahip bireylere kıyasla daha düşüktür (p<0,05). İyi diyet kalitesi grubundaki tüm bireylerin diyet kalitesi puanı ile HDL-K düzeyi arasında pozitif yönde ilişki bulunmuştur (p<0,05). Genel örneklemde, iyi diyet kalitesine sahip bireylerin posa ve suda çözünmeyen posa alımları, geliştirilmesi gerekli diyet kalitesi grubunda yer alan bireylere kıyasla daha yüksek olup istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Genel örneklemde, iyi diyet kalitesine sahip bireylerin tiamin, piridoksin, C vitamini ve potasyum alım miktarları, geliştirilmesi gerekli diyet kalitesi grubunda yer alan bireylere kıyasla daha yüksek; sodyum ve magnezyum alım miktarları ise daha düşüktür (p<0,05). Araştırmaya katılan tüm bireylerin diyet kalitesi puanları ile protein, ÇDYA, posa, suda çözünen posa ve suda çözünmeyen posa alımları pozitif yönde ilişkilidir (p<0,05). Araştırmaya katılan tüm bireylerin diyet kalitesi puanı A vitamini, E vitamini, tiamin, riboflavin, niasin, piridoksin, toplam folat, C vitamini, potasyum, kalsiyum, fosfor, magnezyum, demir ve çinko alımları ile pozitif yönde ilişkilidir (p<0,05). Sonuç olarak, Tip 1 diyabetli adölesanların diyet kalitesinin, metabolik kontrol ve besin ögesi alımı ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda Tip 1 diyabetli adölesanların tedavisinde sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırılarak diyet kalitesinin artırılması önemli bir gerekliliktir. | tr_TR |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Beslenme durumu | tr_TR |
| dc.subject | Diyet | tr_TR |
| dc.subject | Metabolizma | tr_TR |
| dc.title | Diyet kalitesinin tip 1 diyabetli adölesanların metabolik kontrolü ve beslenme durumu üzerine etkisi | tr_TR |
| dc.title.alternative | The effect of diet quality on metabolic control and nutritional status of adolescents with type 1 diabetes | tr_TR |
| dc.type | masterThesis | tr_TR |
| dc.contributor.department | Beslenme ve Diyetetik | tr_TR |
| dc.description.ozet | The good dietary quality, an important part of medical nutrition therapy of Type 1 diabetes, provides metabolic control and optimal anthropometric measurements, and improves blood lipid profile. This research was conducted to determine the dietary quality of adolescents with type 1 diabetes and to assess the relationship between dietary quality and specific anthropometric measurements and biochemical parameters. One hundred and ten type 1 diabetic adolescents between the ages of 10-19 who applied to the Child Endocrine Policlinic of Ankara University Medical Faculty Cebeci Hospital participated in the research. In this study, general information about an individual, anthropometric measurements, biochemical findings, blood pressures, nutritional habits, data obtained from the result of three consecutive days of dietary intake were evaluated. Statistical significance level was accepted as p<0,05. 51,8% of the individuals participating in the research were male and 48,2% were female and the mean age was 14,0±2,40 years. The Healthy Eating Index-2010 total score for males was 68,95±10,23 and for the females 70,61±9,03 (p<0,05). 86,0% of males and 83,0% of females had diet quality that needs to be improved. 15,7% of all participants were overweight and obese. HbA1c averages of all individuals with good dietary quality were lower compared to those with the diet quality that needs to be improved (p<0,05). A positive correlation was found between the HDL-C level and the dietary quality score of all the subjects in the good diet quality group (p<0,05). Overall, the intake of fiber and water-insoluble fiber by individuals with good dietary quality group was higher and statistically significant when compared with the individuals in the diet quality that needs to be improved (p<0,05). Overall, the levels of thiamine, pyridoxine, vitamin C, and potassium intake in individuals with good dietary quality were higher than those in the group of diet quality that needs to be improved; sodium and magnesium intake amounts were lower (p<0,05). The dietary quality scores of all the subjects participating in the study were positively related to protein, PUFA, fiber, water-soluble fiber and water-insoluble fiber intake (p<0,05). The dietary quality score of all subjects participating in the study was positively correlated with vitamin A, vitamin E, thiamine, riboflavin, niacin, pyridoxine, total folate, vitamin C, potassium, calcium, phosphorus, magnesium, iron and zinc (p<0,05). In conclusion, it was determined that the dietary quality of adolescents with Type 1 diabetes was associated with metabolic control and dietary intake. In this context, increasing the quality of diets by providing healthy eating habits in the treatment of adolescents with Type 1 diabetes is an important requirement. | tr_TR |
