Motiv und symbol in Hartmann Von Aues "Gregorius" und "Der Arme Heinrich" aus Christlicher und İslamischer perspektive

Abstract

"Hartmann von Aue'nin "Gregorius" ve "Der arme Heinrich' isimli eserlerinde Hristiyanlık ve İslam perspektifinden motif ve sembol adlı araştırmamızda XII. yüzyıla ait iki edebi eserin motif ve sembol bağlamında bugüne dek Hıristiyanlık çerçevesinde yapılmış olan analizlerinin bir de İslami bakış açısıyla incelenmesi yapılmıştır. Her iki metin 'Gregorius' ve Türkçe tercümesiyle 'Zavallı Heinrich' birçok kültürel ve dini motif ve sembol barındırmaktadır. Eserlerin yazarı Hartmann von Aue, XII. yüzyıla özgü motif ve sembollerle, okuruna hedeflemiş olduğu bir takım mesajları bilinçli bir biçimde vermeye çalışmıştır. Kullanmış olduğu motif ve semboller bugüne dek hep batı ve Hıristiyanlık bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Ancak eserde mevcut olan ve doğu kültürüyle İslam coğrafyasında da karşılıkları bilinen veya bilinmeyen birçok unsur bugüne kadar hiç bir incelemenin konusu olmamıştır. Oysa eserlerin günümüzde dahi güncelliğini koruyan konu, motif ve sembolleri bilimsel bir incelemeye elverişli bir zemin sunmaktadır. İncelenmiş olan motifler; günah, nedamet, ensest ve cüzam, Hz. Eyyüp ve Hz. Musa iken incelenen semboller; kan, kurban, kadın, tecrit, beden, balık, anne-baba, anahtar, ayna, kemer, yüzük ve sayıları kapsamaktadır. İnceleme edebiyat ve kültürlerarasılık bağlamında ele alınmıştır. Başlangıç hipotezimiz hem Hıristiyanlık hem de İslami perspektiften incelenecek olan eserlerin daha ziyade semavi dinlerin kesiştiği algı dünyası içerisinde ortak noktalar göstereceği yönündeydi. Ancak çalışmanın akışı içerisinde bazı motif ve sembollerin ortak bir kültür dünyasında kesişmemelerine rağmen bir birilerine paralellik gösterdiği görülmüştür. Elde edilen bu bulgular metnin kültürlerarasılık çerçevesinde Hıristiyanlık bakış açısıyla İslami bakış açının ortak paydalarda buluştuğunu göstermiştir.