Çocuklarda otizm spektrum bozukluğunun M-CHAT (modified checklist for autism in toddlers/ değiştirilmiş erken çocukluk dönemi otizm tarama ölçeği) ve TIDOS (three-item direct observation screen/ üç maddelik direk gözlemsel tarama) tarama testleri ile değerlendirilmesi

Abstract

Otizm Spektrum Bozukluğu, sosyal alanda farklı derecelerde bozulma, iletişim ve davranış alanlarında sorunlar, bilişsel gelişmede gecikme ile seyreden heterojen bir nöropsikiyatrik bozukluktur.Bu araştırmadaki amacımız çocuklarda otizm spektrum bozukluğunu gözleme dayalı bir test olan TIDOS ve ebeveynin çocuğun gelişimi hakkında verdiği bilgilere dayanan M-CHAT tarama testleri ile değerlendirmek ve OSB etiyolojisinde bazı faktörlerin rolünü araştırmaktır.Tarama testlerinin kullanıldığı boylamsal analitik bir araştırma olan bu çalışmanın örneklemini;Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Polikliniğine 2015 yılında sağlıklı çocuk izlemi ve aşı uygulanması için getirilen çocuklardan random olarak seçilmiş ve ailesi araştırmaya katılmayı kabul etmiş 16-38 aylık 511 çocuk oluşturmuştur. Çocukları OSB açısından taramak üzere her çocuk için MCHAT ve TIDOS olmak üzere iki farklı değerlendirme testi uygulanmıştır. Ayrıca M-CHAT taramasında otizm riski tespit edilen olgulara M-CHAT/F görüşmesi de yapılmıştır.Her iki tarama testinden birinde ya da her iki testte risk saptanan çocuklar Ankara Üniversitesi Çocuk Psikiyatri Kliniği'nde bir öğretim üyesi tarafından değerlendirilmiş, klinik yaklaşım ile birlikte standart tanısal plan olan Otizm Tanısal Gözlem Programı-2 (ADOS-2) uygulanarak OSB açısından kesin tanı konulmuştur. Araştırmaya dahil edilen 511 çocuğun yaş ortalaması 26,5 ay olup çocukların 263'ü kız, 248'i erkektir. Kırk altı olgu M-CHAT pozitif, M-CHAT pozitif olan olguların 18'i M-CHAT/F pozitif ve 5 olguda da TIDOS pozitif bulunmuştur. Toplamda M-CHAT/F pozitif olan 18 olgunun 16'sı ve TIDOS pozitif olan 5 olgunun aileleri Çocuk Psikiyatrisi değerlendirmesini kabul etmiştir. Psikiyatriye giden 5 çocuk otizm tanısı almıştır. Tanı alan çocukların 2'sinin M-CHAT ve TIDOS testleri pozitif, 2'sinin yalnızca TIDOS'u pozitif, birinin yalnızca M-CHAT/F'ı pozitiftir. Araştırmamızda otizm sıklığı 104'te 1'dir. Yapılan testlerin duyarlılıkları sırasıyla TIDOS için %80 ve M-CHAT için %60'dır. TIDOS'un özgüllüğü %99,8, M-CHAT'in özgüllüğü %96 bulunmuştur. TIDOS'un PTD'i %80, M-CHAT'inki ise %14 olup, NTD'leri benzerdir. Sağlıklı çocuk izleminde OSB taraması için M-CHAT ve TIDOS beraber yapıldığında OSB taraması çok daha etkili yapılmış olacaktır.Böylece OSB'li olgulara erken tanı ile erken müdahale edebilmek mümkün olacaktır. Anahtar Kelimeler: Otizm, Tarama, M-CHAT, TIDOS