Otizmli çocukların beslenme durumlarının ve yeme davranışlarının değerlendirilmesi

Abstract

Otizmli Çocukların Beslenme Durumlarının ve Yeme Davranışlarının Değerlendirilmesi Bu araştırma otizm tanısı almış çocukların beslenme durumlarını ve yeme davranışlarını saptamak amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Ankara'da T.C. Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı dört özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde yapılmıştır. Araştırma örneklemini 6-15 yaş aralığında olan 70 çocuk oluşturmuştur. Ebeveynlere sosyo-demografik bilgileri, çocuğun demografik özellikleri ve beslenmesine yönelik anket formu uygulanmıştır. Daha sonra çocukların yeme davranışlarını belirlemek için Davranışsal Pediatrik Besleme Değerlendirmesi Ölçeği (DPBDÖ) uygulanmış, çocukların besin tüketim sıklıkları ve 3 günlük besin tüketim kaydı alınmıştır. Çalışmaya katılan annelerin, anne olma yaşı ortalama 28,2±4,8 yıl, babalarının ise baba olma yaşı ortalama 32,2±4,5 yıldır. Ebeveynlerin %31,4'ü çocuklarının hastalığına yönelik beslenme bilgilerinin olduğunu düşünmektedir. Çocukların %70,0'i erkek, %30,0'u kızdır. Çocukların ortalama yaşları 11,4±3,0 yıl ve tanı alma yaşları ortalama 2,8±0,8 yıldır. Çocukların %55,7'si hafif şişman ve şişmandır. Çocukların %44,8'inin yağ yüzdesi normal aralıktan yüksektir. Çocukların %95,7'si hastalıklarına dair herhangi bir diyet yapmamaktadır. Çocukların %65,7'si bir yiyeceği sürekli tüketme eğilimdedir. Çocukların %28,3'ü sürekli abur cubur, %34,8'i de patates kızartması, makarna, kısır, pizza, sucuk tüketme eğilimindedir. Çocukların %62,9'u bazı yiyecekleri hiç tüketmemektedir. Tüketilmeyen yiyecekler sebze (%38,6), kurubaklagil, yumurta, süt ve balık (%38,6)'dır. Çocuklar aldıkları enerjinin ortalama %45,7'sini karbonhidratlardan, %14,0'ünü proteinden, %38,3'ünü yağdan karşılamaktadır. DPBDÖ'ye göre kızların %23,8'inin, erkeklerin %6,1'inin yeme problemi vardır. DPBDÖ puanları, yaş arttıkça anlamlı olarak düşüş göstermiştir (p<0.05). Çok zayıf ve zayıf çocukların, hafif şişman ve şişman çocuklara göre daha fazla yeme problemi vardır (p<0.05). Bu çalışma ile otizmli çocukların yanlış beslenme alışkanlıklarının olduğu, olumsuz yeme davranışları sergiledikleri, ebeveynlerin bu konu ile ilgili yetersiz bilgi sahibi olduğu görülmüştür. Bu konuda, ebeveynler ve çocukların eğitim aldığı özel eğitim merkezlerinde çalışanlar bilgilendirilmeli, doğru beslenme alışkanlıkların kazandırılması için uzmanlar tarafından eğitimler verilmelidir. Anahtar Sözcükler: Beslenme, Çocuk, DPBDÖ, Otizm, Yeme davranışı.