Uydurma suretiyle atılan imzaların kişiye aidiyeti yönünden araştırılması
Özet
İmza günlük hayatımızda sosyal, ekonomik ve ticari ilişkilerde sıklıkla kullandığımız harf ya da şekillerden oluşmuş bir işarettir. Belge üzerinde bulunan bir değer, zaman, anlam, taahhüt gibi ifadeler imza ile resmiyet kazanır ve kişiler yükümlülük altına girer. Yasalarımızda tarifi yapılan imza, kişiye özgü kaligrafik ve karakteristik özellikler içermektedir. Daha az karakteristik özellik içeren imzalar sahtekarlar tarafından kolaylıkla taklit edilebilmektedir. Uydurma suretiyle atılan sahte imzalar da sahteciler tarafından tercih edilen yöntemler arasındadır. Çalışmanın amacı; bireylerin orijinal imzalarındaki kaligrafik ve karakteristik özelliklerini hangi oranda sahte imza üzerine yansıttığı, ne tür benzerlik ve farklılıklarının bulunduğu ve incelemecilerin hangi oranda doğruluk tespitinde bulunulabileceğini belirlemektir. Bu çalışmada, Ankara Üniversitesi akademik ve idari personeli ile öğrencilerinden oluşan en az lise mezunu (18-65) yaş arası kişilerden gönüllülük esasına dayalı olarak 100 katılımcıdan, (5) adet orijinal imzaları ile birlikte hayali (5) şahıs adına (5) er adet uydurma suretiyle sahte imza örnekleri toplanmıştır. Toplanan imza örnekleri (14) adet imza inceleme kriterlerine göre LED'li masa lupu, büyüteç ve dijital kumpas ile ölçülmek suretiyle incelenmiştir. Elde edilen veriler katılımcıların cinsiyeti, medeni hali, gelir durumu, aktif el, eğitim durumu ve imza atma sıklığı açısından SPSS 23.0 istatistik programında istatiksel olarak değerlendirilmiştir. İdari ve öğrenci grupları arasında bitim hareketi yönünden istatiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuş, diğerleriyle anlamlı farklılık bulunmamıştır. Bireylerin cinsiyeti ile biçim, boyut ve alışkanlıklar, gelir durumu ile çizgi kalitesi, eğitim durumu ile bitim hareketi istatiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuş (p<0.05) diğer değişkenler ile inceleme kriterleri arasında istatiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Ayrıca katılımcılar, uydurma imzalarını orijinal imzalarına göre daha küçük ölçülerde attığı tespit edilmiş olup istatiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.05). İmzalar içerisinde en fazla farklılık biçim, oran ve başlangıç hareketinde, en fazla benzerlik alışkanlıklar, buklesel hareketler ile yatay ve dikey çekilişlerde görülmüştür. Katılımcıların % 80'i imzalarda sahte imzasını atacak kişilerin ad ve soyadlarında bulunan harf karakterlerini yazdığından uydurma imzaların bu şekilde atılabileceği değerlendirilmiştir. İmzaları karşılaştıran 9 yıl mesleki tecrübeye sahip incelemecinin doğruluk oranı % 39, 16 yıl mesleki tecrübeye sahip incelemecinin doğruluk oranı % 49 dur. Bu sonuçla başarı oranının incelemecinin tecrübeyle doğru orantılı olduğu değerlendirilmiştir. Çıkan sonuçların normal hayat akışına göre oldukça başarılı olduğu görülmektedir. Çünkü adli belge incelemelerinde kısıtlı inceleme ve mukayese imzalarla çalışılmaktadır. Oysa ki çalışmamızda uzmana fikir verebilecek oldukça fazla imza mevcuttur. Bundan dolayı uydurma imzalarda kişiye aidiyet tespiti oldukça güçtür. Anahtar Kelimeler:Adli İmza, Adli İmza İncelemesi, İmza İnceleme Kriterleri, Uydurma İmza,