Birincil hisse senedi halka arzlarında kısa ve uzun dönemli fiyat performansı ve performans belirleyicileri: (Borsa İstanbul 1993-2020)
Özet
Türkiye'de 1993-2020 döneminde yapılan ve inceleme kapsamına alınan hisse senedi ilk halka arzlarında, ilk gün toplam 1,282,767,058.- US dolar masada bırakılan para vardır. İlk halka arzlar dünyada da geçerli bir fenomen olan, ilk gün düşük fiyatlandırma fenomeniyle düşük fiyatlanmış ve Türkiye'de 1993-2020 döneminde yatırımcısına ortalama %6,74 oranında aşırı getiri sağlamıştır. İlk gün aşırı getiri, yapılan tüm gruplamalarda pozitif olarak bulunmuştur. Sektörel, dönemsel, büyüklük, yöntem vb. değişkenlere göre düzeyi değişmekle birlikte ilk gün ortalama aşırı getiri hep pozitiftir. Uzun dönemde, 36 ayda ise satın al ve tut yöntemine göre ilk halka arzlar yatırımcısına aynı dönemdeki endeks getirisinden ortalama %47,27 oranında daha kötü performansla kaybettirmiştir. Bu da dünya uygulamalarına paraleldir. Uzun dönemde ilk halka arz hisse performansları, yapılan gruplamalarda ciddi farklılıklar taşımakta, zaman zaman endeksin üstünde getiriye dahi dönebilmektedir. Ancak sonuç olarak kısa dönem düşük fiyatlama, uzun dönem ise düşük performans ortalama verilerle ülkemizde de geçerlidir. İlk halka arzların kısa ve uzun dönemli performanslarını etkileyen değişkenlerin saptanmasına yönelik çalışma ise kısa dönemde anlamlı sonuç vermemiştir. Türkiye'de ilk halka arzlarda neden ilk gün düşük fiyatlandırma vardır sorusunun yanıtı tezde kullanılan modelle ampirik olarak verilememiştir. Buna karşın uzun dönem fiyat performansını etkileyen değişkenler, hissenin ilk gün getirisi, uzun dönem endeks getirisi, aynı hissenin daha önceki dönemdeki getirileri, halka açılma oranı vb. olarak saptanabilmiştir.