Kekik ve çörek otu yağının broyler beslemede kullanımının besi performansı, histomorfolojik parametreler ve sekum uçucu yağ asitleri üzerine etkisi
Özet
Bu araştırma; broyler rasyonlarına belirli oranlarda ilave edilen kekik yağı ve çörek otu yağının performans etkisi (canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, yem tüketimi, yemden yararlanma oranı-YYO, mortalite ve Avrupa Üretim Etkinlik Faktörü-EPEF), karkas randımanı, organ ağırlıkları, jejunum ve ileumun histomorfolojik parametreleri ve sekumdaki kısa zincirli yağ asitlerinin (SCFA) konsantrasyonları üzerine olan etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada bir günlük 216 adet (Ross 308) erkek civicv kulanılmış olup her biri 54 civcivden oluşan 4 grup ve herbir altgrup 6 civcivden oluşan 9 alt gruba rastgele ayrılmıştır. Civcivler 42 gün süre ile mısır ve soya küspesi temelli rasyonlar ile beslenmişlerdir. Kontrol grubu temel rasyon ile beslenirken, deneme grupları ise temel rasyona sırasıyla 250 mg/kg kekik ekstraktı, 100 mg/ kg çörek otu ekstraktı, 250 mg/kg kekik ekstraktı ile 100 mg/ kg çörek otu ekstraktı birlikte kullanılmıştır. Tüm deneme grubu rasyonları ROSS (2014) tarafından önerilen besin madde ihtiyaçlarını karşılayacak veya bir miktar aşacak düzeyde formüle edilmiştir. Araştırmanın 42. gününde her alt gruptan 1 adet civciv (her bir gruptan toplam 9 adet) ince bağırsaklarda ve sekumda yapılan çeşitli analizler amacıyla uygun yöntemler ile kesilmiştir. Araştırmanın 42. gününde gruplar arasında canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, yem tüketimi, yemden yararlanma oranı-YYO, dışkı nem ve dışkı amonyak düzeyleri, mortalite ve Avrupa Üretim Etkinlik Faktörü-EPEF açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. BT grubunda hiçbir dönem için ölüm görülmemiştir. Ayrıca gruplar arasında çeşitli karkas parametreleri, iç organ ağırlıkları, dışkı nem ve amonyak düzeyi açısından önemli bir farklılık görülmemiştir. Araştırmanın sonunda alınan bağırsak numunelerinden jejenuma ilişkin kontrol ve deneme gruplarında (T, B, BT) villus yüksekliği, kript derinliği ve VY: KD oranı incelendiğinde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Araştırmanın 42. gününde alınan bağırsak numunelerinden ileuma ilişkin kontrol ve deneme gruplarında (T, B, BT) villus yüksekliği, kript derinliği ve VY: KD oranı yönünden incelendiğinde gruplar arasında villus yüksekliği ve VY: KD oranı yönünden istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamaz iken krip derinliği yönünden gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (P<0,05). İleum kript derinliği ilişkin kontrol ve deneme gruplarında (T, B, BT) sırasıyla 99,61; 108,66; 122,72; 114,50 μm olarak belirlenmiştir. Araştırma sonunda kontrol grubu ve deneme gruplarının (T, B, BT) sekum içeriğinde asetik asit, propiyonik asit, izobütirik asit, bütirik asit, izovalerik asit, valerik asit, izokaproik asit, kaproik asit, toplam SCFA ve BCFA değerleri incelendiğinde toplam SCFA değerleri sırasıyla 70,74; 64,69; 63,45; 60,41 μmol/g olarak belirlenmiştir. Tüm parametreler için gruplar arasındaki fark istatiksel olarak anlamlı bulunamamıştır. Araştırmada rasyonlara ilave edilen 250 mg/kg kekik ekstraktı, 100 mg/ kg çörek otu ekstraktı, 250 mg/kg kekik ekstraktı ile 100 mg/ kg çörek otu ekstraktı birlikte kullanılmasının tüm parametreler değerlendirildiğinde olumlu birçok etkisinin görülmesinin yanısıra özellikle iki yağın birlikte kullanımı ile oluşan sinerjik etkinin mortalite ve bağırsak sağlığı üzerine önemli ölçüde iyileştirici etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Sözcükler: Bağırsak Histomorfolojisi, Broyler, Çörek Otu, Kekik, Kısa Zincirli Yağ Asidi