Bir üniversite hastanesi endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları polikliniğine başvuran, insülin kullanmayan tip 2 diyabet hastalarının kendi kendine kan glikozu ölçümünün metabolik kontrol ile ilişkisi
Özet
Diyabet, glisemik kontrolün ötesinde, sürekli bakım gerektiren, karmaşık, kronik bir hastalıktır. Diyabette özdenetim sürecinin en önemli aşamalarından biri, glukometre ile ölçülen kan glikozunun izlenmesidir. Tip 1 diyabetli hastalarda kendi kendine ölçüm sıklığının, HbA1c düzeylerindeki düşüş ve akut komplikasyonlardaki azalma ile anlamlı olarak ilişkili olduğu gösterilmiştir. Ancak oral tedavi ve bazal insülin tedavisi kullanan tip 2 DM hastalarında kendi kendine kan glikozu ölçümlerinin ne zaman ya da ne sıklıkta uygulanması gerektiğine dair kanıtlar yetersizdir. Çalışmanın amacı insülin kullanmayan diyabet hastalarının kendi kendine ölçüm yapma sıklıklarını belirlemek ve bu ölçümlerin hastaların metabolik kontrol durumları ile ilişkisini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel çalışma, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları polikliniklerine Nisan 2017 - Haziran 2017 tarihleri arasında başvuran, 18-65 yaş arası tip 2 diyabet hastalarında yapıldı. Hastaların şeker ölçüm cihazı kullanım durumları ile VKİ'leri, bel çevreleri, bel-kalça oranları, HbA1c, LDL, HDL, VLDL, trigliserit değerleri ve komplikasyon durumları değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya 129 hasta dahil edildi. Hastaların %69,8'i kadındı. Kadınların eğitim durumu ve gelir düzeyi daha düşüktü. Hastaların %60,5'i obezdi ve %52,7'sinin diyet uyumu kötüydü. Glikoz ölçümü yapan hastaların %23,7'si şeker ölçüm cihazı kullanımı ile ilgili bilgilerini diyabet eğitimi veren kişilerden, %17,5'i ise doktorlarından öğrendiğini belirtti. Glikoz ölçüm sıklığına göre veriler değerlendirildiğinde, kombine tedavi kullananların monoterapi kullananlara göre daha sık ölçüm yaptığı görüldü (p:0,001). Ayrıca HbA1c'si yüksek olan hastaların daha sık ölçüm yaptığı (p: 0,043) ve bu hastalarda daha çok komplikasyon görüldüğü sonucuna ulaşıldı (p:0,046). Sonuç: Endokrin polikliniğine başvuran insülin kullanmayan diyabet hastalarının düzenli günlük kan glikozu ölçüm oranı düşüktür. Hastaların genel olarak vücut kitle indeksleri yüksek, diyet uyumları zayıftır. Kendi kendine kan glikozu ölçümü HbA1c'si yüksek, komplikasyonun daha çok görüldüğü hasta gruplarında daha sıktır. Anahtar kelimeler: tip 2 diyabetes mellitus, kendi kendine kan glikozu ölçümü, metabolik kontrol