Spor faaliyetlerinden kaynaklanan ceza sorumluluğu

Abstract

İnsan topluluklarının avcılık ve toplayıcılık ile yaşamlarını sürdürdükleri ilkel zamanlarda bu amaca yönelik olarak yaptıkları fiziksel aktiviteler, zamanla boş vakit değerlendirme, eğlenme, sağlıklı yaşama, fiziksel olarak gelişme gibi amaçlarla yapılan spor faaliyetleri halini almıştır. Bu yönüyle spor, neredeyse insan topluluklarının tarihine eş değer bir olgudur. Ne var ki, toplumların gelişmesiyle birlikte spor da gelişme kaydetmiş ve spor faaliyeti, önceden belirlenen kurallar dahilinde gerçekleştirilen, sınırları ve ilkeleri belirli uluslararası bir fenomen durumuna gelmiştir. Bu çalışmada, önceden belirlenen kurallar dahilinde icra edilen spor faaliyetlerinin "hak" ve "hukuk" kavramlarıyla ilk ilişki kurduğu andan başlanarak, spor faaliyetlerinin hukuki niteliği ile bu faaliyetlerden doğan hukuki sorumluluk ve ceza sorumluluğu halleri mercek altına alınmıştır. Spor faaliyetlerinden kaynaklanan ceza sorumluluğu konusunun önemli tartışma başlıklarından biri bu faaliyetlerin hukuki niteliğinin belirlenmesi ve neden ceza hukuku açısından hukuka uygunluk nedeni olarak kabul edilmeleri gerektiğinin ortaya konulmasıdır. Bu nedenle çalışmamızda bu tartışmalar üzerinde detaylı bir biçimde durulmuş, spor faaliyetlerinin hukuki niteliğinin koşulları ve sınırları titiz bir biçimde belirlenmeye çalışılmıştır. Konunun bir diğer önemli noktası ise spor faaliyetlerinden kaynaklanan ceza sorumluluğu hallerinin, başka bir deyişle spor faaliyetlerine ilişkin suçların saptanmasıdır. Çalışmada bu yapılırken 6222 sayılı 'Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun' esas alınmış, ancak Türk mevzuatında düzenlenen ve spor alanları ile ilgili suçların kategorize edilmesinden ibaret bir yol tercih edilmemiştir. Bunun yerine spor faaliyetlerinden kaynaklanan ceza sorumluluğu meselesi suç genel teorisi bağlamında değerlendirilmiş, bu suçlarla ilgili fail, mağdur, hukuki konu, maddi konu, teşebbüs, iştirak ve içtima gibi suç genel teorisi kavramları değerlendirilmiş ve bu kendine özgü alan yönünden genel bir hukuki rejim oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu yapılan çalışma da, spor faaliyetlerinden kaynaklanan ceza sorumluluğu hallerine ilişkin "özel kısmın genel kısmı" olarak formüle edilmiştir.