Türkiye'de doğal olarak yetişen cotoneaster medik. (rosaceae) türleri üzerinde farmasötik botanik yönünden araştırmalar
Abstract
Bu çalışmada Türkiye'de doğal olarak yetişen Cotoneaster türleri morfolojik, anatomik, fitokimyasal, antioksidan kapasite ve genotoksik etkisi açısından incelenmiştir. Morfolojik çalışmada her türün özellikleri belirlenmiş ve ayrıntıları fotoğraflarla görselleştirilmiştir. Türlerin Türkiye'deki dağılımları yazılı kaynaklara ve herbaryum kayıtlarına göre derlenmiş ve harita oluşturulmuştur. Anatomik çalışmada yaprak laminasının enine ve yüzeyel kesitleri, orta damar enine kesitleri ve dallardan alınan enine kesitler incelenmiştir. Mikrofotoğraflar ve çizimler ile anatomik yapıları aydınlatılmıştır. Türlerin yaprak, dal ve meyvelerinin etken made içeriği alkaloit, kardiyoaktif heterozit, saponozit, flavonozit, antosiyanozit, siyanogenetik heterozit, tanen, antrasenozit, kumarin, uçucu yağ ve müsilaj varlığı açısından incelenmiştir. Türlerin yaprak, dal ve meyvelerinden hazırlanan metanol ve sulu ekstrelerinde total fenolik madde içeriği spektrofotometrik olarak belirlenmiştir. Total fenolik madde içeriği en yüksek dal ekstrelerinde tespit edilmiştir. Yine bu ekstrelerde YPSK ile klorojenik asit miktar tayini yapılmıştır. Klorojenik asit miktarı en yüksek yaprak metanol ve sulu ekstrelerinde tespit edilmiştir. Türlerin yaprak, dal ve meyvelerinden hazırlanan metanol ve sulu ekstrelerinin antioksidan potansiyellerine in vitro kalitatif DPPH, kantitatif DPPH ve TBA yöntemleri ile bakılmıştır. Genotoksik etki çalışması antioksidan potansiyeli olan ekstrelerden seçilerek Komet yöntemi uygulanarak tespit edilmiştir.
