Broyler rasyonlarına kızılçam (pinus brutia) yaprağı ilavesinin performans ve et kalitesi üzerine etkileri

Abstract

Broyler Rasyonlarına Kızılçam (Pinus brutia) Yaprağı İlavesinin Performans ve Et Kalitesi Üzerine Etkileri Son yıllarda araştırıcılar kanatlı beslenmesinde hayvan performansı ile birlikte eti besin madde yönünden zenginleştiren, lipid oksidasyonunu azaltan ve raf ömrünü arttıran doğal yem katkı maddeleri araştırmasına çaba göstermektedirler. Bu amaçla çeşitli bitkiler hayvan besleme denemelerinde yem katkı maddesi olarak kullanılmıştır. Ancak Çam yaprakları vitamin C, karotenler, protein ve bazı yararlı fenolik maddeleri açısından zengin olmasına rağmen kanatlı beslenmesinde bunların kullanımı kapsamlı bir şekilde araştırılmamıştır. Bu araştırma Türk kızılçam (Pinus brutia) yaprağının alfa-linolenik asit bakımından zenginleştirilmiş karma yemlere ilave edilmesinin broylerlerde performans ve et kalitesi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Toplam 210 adet günlük Ross 308 erkek broyler civciv her biri 42 civcivden oluşan bir kontrol grubu ve dört deneme grubuna ayrılmıştır. Gruplar her birinde 7 adet civciv bulunan 6 adet alt grubu kapsayacak şekilde düzenlenmişlerdir. Kontrol grubu karma yemine çam yaprak tozu katılmamıştır. Diğer deneme gruplarına %0.25, 0.5, 0.75 ve 1 düzeylerinde çam yaprak tozu ilave edilmiştir. Deneme 6 hafta sürdürülmüştür. Broyler karma yemlerine %0.25, 0.50, 0.75 ve 1 düzeylerinde Pinus brutia yaprağı tozunun ilave edilmesi 42 günlük deneme süresince canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, yem tüketim, yem dönüşüm oranı, yaşama gücünü etkilememiştir (P>0.05). Araştırma sonunda karaciğer, dalak, kalp ve taşlık relatif ağırlık yüzdesi, göğüs eti kuru maddesi, protein, yağ ve kül yüzdesi ve abdominal yağı birikimi bakımından da deneme grupları arasında farklılıklar görülmemiştir (P>0.05). Çam yaprak tozu katkısı göğüs eti yağ asidi bileşiminde farklılığa yol açmamasına rağmen %0.50 PNP grubunda yüksek konsantrasyonda oleik asit ve sonuçta yüksek konsantrasyonda MUFA olduğu görülmüştür. Çam yaprağı tozu katkısının karkas randımanı, bursa Fabricius gelişimi, serum trigliserit ve serum IgG düzeyi, göğüs eti pH'sı ve yağ asidi bileşimine etkisi belirsiz olup daha fazla araştırmaya gereksinim duyulmaktadır. Broyler karma yemlerine %0.5 Pinus brutia yaprak tozunun ilavesi 4oC'de muhafaza edilen göğüs etlerinde MDA düzeyinin düşük olmasına (P<0.05) yol açmak ile birlikte kan eritrositlerinde SOD aktivitesini de arttırmıştır. Araştırmada PNP'nin %0.50 düzeyinde ilavesi birçok açıdan en iyi umut verici sonuçları sağlamıştır. Sonuç olarak biyolojik aktif maddeler bakımından zengin olan Pinus brutia yaprak tozu tavuk beslenmesinde sağlığı iyileştirici katkı maddesi olarak kullanılabilir. Tavuk beslenmesinde doğal antioksidan olarak çam yaprağının potansiyel etkilerinin belirlenmesi için daha fazla çalışmaya gereksinim duyulmaktadır.